Gürcistan’da neler oluyor? Protestolar devam ediyor (Haber – Analiz)
Gürcistan’ın Başkenti Tiflis'te bir Rus milletvekilinin 26. Ortodoks Parlamentolararası Genel Asamblesi toplantısına katılmasına tepki olarak başlayan protestolar üç haftadır devam ediyor.
Geçtiğimiz Haziran ayında yapılan 26. Ortodoks Parlamentolararası Genel Asamblesi toplantısına bir Rus milletvekilinin başkanlık etmesine tepki olarak başlayan protesto gösterileri, yoğun katılımlı "Özgürlük Yürüyüşü" ile devam etti.
Tiflis'in merkezinde Şota Rustaveli Caddesi'nden eski Başbakan Bidzina İvanişvili'nin evine kadar yürüyen protestocular Rusya karşıtı pankartlar taşıyarak Avrupa yanlısı sloganlar attı. Göstericiler İçişleri Bakanı Giorgi Gakharia'nın istifasını talep ettiler.
Topluluk tarafından, İçişleri Bakanı Giorgi Gakharia, 21 Haziran günü yaralanmalara sebep göteriliyor ve istifası isteniyor.
21 Haziran 2019’da protestolar esnasında Gürcistan resmi makamları, polisin müdahalesi sonucu 240 protestocunun yaralandığını duyurmuştu.
Seçim sistemi değişti ve istifalar geldi
Daha önce protestoya katılan halk tarafından seçim sitemi değişikliği talebi gelmiş ve hükümet değişikliğin olacağı açıklaması yapmıştı. Protestoların devam etmesi üzerine Meclis Başkanı İrakli Kobakhidze, 21 Haziran'da istifa ettiğini açıklamış, Azerbaycan'daki resmi temaslarını durdurarak ülkesine dönmüştü.
Gürcistan hükûmeti, başkent Tiflis’te protesto gösterilerinin 4’üncü gününde eylemcilerin dile getirdiği taleplerden biri olan parlamento seçim sisteminde değişiklik yapılmasını kabul etti. Böylece Gürcistan’da çoğunluk sisteminden nispi temsil sistemine geçilmiş oldu.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rusya karşıtı protestolar nedeniyle Rus hava yolu şirketlerinin Gürcistan uçuşlarını geçici olarak yasaklayan kararnameyi imzalamıştı.
Putin’e küfür eden sunucu yeni gösterilere sebep oldu
Gürcistan’da Rustavi 2 televizyonunda Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin hakkında küfürler ve aşağılayıcı sözlükler savuran gazeteci Georgiy Gabuniya’da başka protestolara yol açtı. Kanalın önünde toplanan çok sayıda kişi Gabuniya’nın görevden alınmasını talep etti. O gün yayınını durduran kanal ancak bir gün sonra yayına yeniden başladı.
Gürcistan yönetimi de devreye girip Gabuniya’nın istikrarsızlığı teşvik ettiğini belirtti. Gürcistan Cumhurbaşkanı Salome Zurabişvili, Facebook’tan sunucunun söylemlerini kesin suretle kınadığını ifade etti. Zurabişvili, “Vatanseverlik başka bir şeydir. Ülkenin çıkarlarını saldırganlık, istikrarsızlık ve nizamsızlıkla koruyamazsın” ifadelerini kullandı.
Rusya Dışişleri Bakanlığı da Putin’e yönelik sözlü saldırıyı kabul edilemez olarak nitelendirerek, bu adımın iki ülke arasındaki ilişkileri baltalamaya yönelik bir provokasyon olduğu açıklamasını yaptı.
Olayla ilgili ‘Rusofobi’ ifadesini de kullanan Bakanlık, Gürcistan yönetiminin bu kez radikalleri haklı çıkarmak yerine kendilerinde onları kınama gücü bulduğuna dikkat çekti. Bakanlık uluslararası ve bölgesel gazetecilik kuruluşlarının olayla ilgili gerekli tepkiyi vermesini umduklarını da ekledi.
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Rustavi 2’de Putin’e yapılan sözlü saldırı ile ilgili ‘kabul edilemez’ değerlendirmesini yaptı. Gazetecilere konuşan Peskov, Gürcü yetkililerin Rusya karşıtı radikal güçleri sakinleştiremediğini ve bu olayın Gürcü halkı için bir utanç olduğunu ifade etti.
Başsavcılık: Darbe girişimi yapıldı
Gürcistan Başsavcılığı, 20 Haziran gecesi başlayan protesto ve sokak olaylarının darbe girişimi olduğu açıklamsı yaptı.
Savcı Koka Katsitadze, Gürcistan Başsavcılığı'nda düzenlediği basın toplantısında, Tiflis'te 20 Haziran'da başlayan 26. Ortodoks Parlamentolararası Genel Asamblesi'nin ikinci gün oturumuna, Rusya heyetinde yer alan Rus Komünist Partisi üyesi ve Rusya Devlet Duması milletvekili Sergei Gavrilov'un başkanlık yapmasına tepki olarak başlayan protestolar ve sonrasındaki gelişmelerle ilgili yürütülen soruşturmaya ilişkin bilgi verdi.
Katsitadze, 20 ve 21 Haziran'da protestocuların parlamento binasını kuşatması sırasında bazı grupların şiddet kullanması üzerine Başsavcılık ve Gürcistan İçişleri Bakanlığının ortak soruşturma yürüttüğünü hatırlattı.
Bazı protestocuların 20 Haziran gecesi parlamentoya zorla girerek iktidarı ele geçirmeye çalıştıklarını söyleyen Katsitadze, "Başsavcılık, soruşturma sürecinde elde edilen kanıtlar ve onlarca tanığın ifadelerine göre, 20 Haziran'ı 21 Haziran'a bağlayan gece bazı kişilerin hükümeti şiddet kullanarak devirmeyi ve ele geçirmeyi planladıkları üzerinde duruyor." dedi.
Katsitadze, ana muhalefet partisi Birleşik Ulusal Hareketinin lideri Nikanor Melia'ya parlamento binası karşısında şiddet uygulanması ve bazı emniyet güçlerinin protestoculara orantısız güç kullandığı iddialarına ilişkin soruşturmaların da sürdüğünü bildirdi.
Hükümet Saakaşvili’yi suçladı
Gürcistan Başbakanı Mamuka Bakhtadze, protestolardan Gürcistan Cumhurbaşkanı Mihail Saakaşvili'yi sorumlu tutarak, "Tüm bu gelişmelerin sorumlusu suçlu Saakaşvili ve onun agresif gruplarıdır. Onlar vatandaşlarımızın dürüst protestosunu kullanarak anayasamıza saldırmaya çalıştı." ifadesini kullanmıştı.
A. A. Osmanoğlu