HABERRUS - Yaptırım savaşı, Rusya’yı vurduğu kadar olmasa da Batı Birliği ülkelerinin halkına ciddi bir darbe indirdi.

Avrupalı ​​ve Amerikalı politikacılar, seçmenlerini, enerji ve gıda krizleri bağlamında Moskova'ya karşı eylemlerin etkinliğine ikna etmeye çalışıyorlar.

Enerji ve gıda krizi derinleştikçe bazı Batılı politikacılar şimdiden yaptırım söylemini zayıflatıcı açıklamlar yapmaya başladı. Hatta bazıları, provokatörlük yapan ve bir çatışmayı kaçınılmaz kılan Zelensky'nin yıkıcı rolünü kabul ediyor.

Rusya’nun önde gelen gazetelerinden Nezavisima Gazeta, yayınladığı analizde Rusya’nın bugün, Batı yaptırımlarının gevşemesine yol açabilecek güçlü nüfuz kollarını elinde tuttuğunu, özellikle enerji fiyatlarındaki rekor artış ve gıda arzındaki azalma, konfora alışmış Avrupalıların yaşam standardını düşürdüğüne bu nedenle Avrupalı ​​yetkililerin, Rusya karşıtı yasakları zayıflatmaya ve gıda arzını artırmaya yönelik müzakerelere başlamaya hazır olduklarına dikkat çekiyor.

Ancak orta vadede Rus karşıtı yaptırımların etkisi birikecek ve Rusya'nın etkisi zamanla zayıflayacaktır.

Rekor enflasyon, rekor yakıt fiyatları, marketlerde boş raflar - Avrupa ve ABD vatandaşları bu tür sonuçlarla karşı karşıya. Başkan Joseph Biden, her şeyin Rusya'nın Ukrayna'daki askeri operasyonuyla ilgili olduğunu söyleyerek halkını ikna etmeye çalışıyor.

Ancak Macar siyasi analist Miklos Kevehaz, Ukrayna krizinin yanı sıra Rusya'ya karşı çeşitli yaptırım paketlerinin getirilmesinin Avrupa Birliği sakinleri için istisnasız tüm Avrupa ülkelerinde ciddi sonuçlar doğurduğunu, yaşam standartlarında keskin bir düşüş olduğunu söylüyor. Almanya'da enflasyon Mart ayında zaten %7.3'e fırladı ve Almanlar Soğuk Savaş'tan bu yana 40 yıldır yaygın bir fiyat artışı görmediklerinden şikayet ediyorlar.

Financial Times gazetesi, İngiltere'de 2019'dan bu yana elektrik fiyatlarının %100-150 oranında arttığını, bu arka plana karşı, ülke genelinde yüzlerce spor ve yüzme kompleksinin ve spor salonunun yakın gelecekte kapanabileceğini yazıyor. Şimdiden, paradan tasarruf etmek için spor komplekslerinin sahipleri havuzlardaki sıcaklığı düşürmeye ve tam aydınlatmayı reddetmeye başladılar. Ayrıca ziyaretçilere duş sürelerini azaltmaları tavsiye edildi.

Öte yandan İtalyan Sanayiciler Derneği, Rusya'dan gazın reddedilmesi durumunda ülkenin GSYİH'sının yılda %2 kaybedeceğini hesapladı.

Avrupa Komisyonu'nun uzun süredir devam eden altıncı Rus karşıtı yaptırım paketinin bir parçası olarak petrol ambargosunun Drujba boru hattı üzerinden teslimatları kapsamayacağı bu hat üzerinden Rus petrolünün ithalatına devam edileceğini duyurdu.

Uzmanlar, kolektif Batı'nın yalnızca yaptırım baskısını azaltmak zorunda olmadığını, aynı zamanda gıda krizi bağlamında ülkelerde yaşanabilecek ayaklanmaları ve protestoları da göz önüne alarak iç baskıları karşı Ukrayna ve Rusya Federasyonu'ndan gıda ve gübre arzını artırmak için uygun zemini araştırdığı yorumunda bulunuyor.

Bunun ilk sinyali Cumartesi günü, Berlin ve Paris'in girişimiyle, Mart ortasından bu yana ilk kez, Cumhurbaşkanı Vladimir Putin, Fransız mevkidaşı Emmanuel Macron ve Almanya Şansölyesi Olaf Scholz arasında 80 dakikalık üçlü bir telefon görüşmesi gerçekleştirmesiyle geldi.

Kremlin'e göre, görüşmenin ana başlıkları Ukrayna'daki durum ve küresel gıda güvenliğiydi. Aynı zamanda Putin, tarım ürünleri ve gübre ihracatını artırmaya hazır olduğunu, ancak yaptırımların kaldırılmasına tabi olduğunu vurguladı.

Daha önce Wall Street Journal, BM Genel Sekreteri António Guterres'in bazı yaptırımların kaldırılması karşılığında Ukrayna'nın Karadeniz üzerinden tahıl ihracatının önündeki engeli kaldırmak için Rusya ve Ukrayna ile müzakere ettiğini duyurmuştu.

ABD ise Ukrayna tahılına karşılık yaptırımların kaldırılması olasılığını tartışmadığını söyledi.

Öte yandan Japonya’dan Ukrayna ve Zelensiy’nin politikalarını eleştiren bir açıklama geldi. Eski Japonya Başbakanı Shinzo Abe, Volodimir Zelensky'yi Ukrayna'da özel bir operasyon başlatmakla suçladı. Politikacıya göre, Ukraynalı lider Rusya'ya NATO'ya katılmama, ittifakın birliklerini Rus sınırları yakınına konuşlandırmasına izin vermeme sözü vermiş olsaydı, bugünkü olaylardan kaçınılabilirdi. Abe, Zelensky'nin DPR ve LPR'ye özerklik verebileceğini vurguladı, ancak bunun yerine çatışmayı seçtiğini belirtti.

Rusya’nın en büyük kozu gübre ve gıda oldu

Gübre ve gıda ihracatı, yaptırımlara karşı Moskova'nın en güçlü kaldıracı oldu. Örneğin Alman çiftçiler, Rusya ve Beyaz Rusya'dan mineral gübre ithalatına getirilen kısıtlamalar nedeniyle, 3 milyon tonluk bir mahsul kesiminin beklendiği konusunda uyardı (geçen yıl, AB bu ürünün 4,6 milyonunu Rusya'dan ithal etti. Avrupa genelinde mineral gübrelerin toplam tüketim miktarı yaklaşık 13 milyon ton).

Gümrük verilerine göre, 2021'de Rusya 12,5 milyar dolar değerinde 37,6 milyon ton gübre ihraç etti. Ancak Nisan ayı sonuçlarına göre, Rus mineral gübrelerinin ihracatı, doğrudan bir ithalat kısıtlaması olmamasına rağmen, neredeyse yarı yarıya azaldı.

Rusya, fiyatların birkaç kat arttığı dünya pazarlarına yapılan ihracata karşı koymak için 2021'de ihracat kotaları getirdi. Tarım Bakanlığı geçtiğimiz günlerde Rus işletmeleri ve bölgeleri tarafından gübre alımı planının 31 Mayıs 2022'ye kadar onaylandığını ve şimdi onay için yeni bir planın hazırlandığını bildirdi.

Zamanla, Rusya’nın ihraç ettiği bu kritik mallar elbette farklı tedarik ülkeleriyle değiştirilebilir, ancak NG uzmanlarına göre Rusya Federasyonu, yıllar içerisinde çok zor şartlarda oluşturulan Avrupa pazarlarından bu kadar kolay ve gönüllü olarak çıkmamalı.

Alman gazetesi Zeit'e göre Ukrayna'da çatışma başlamadan önce Almanya'dan ithal edilen petrolün %35'i, kömürün %50'si ve gazın %55'i Rusya'dan geliyordu ve şimdi bu oran sırasıyla %12,8 ve %35’e geriledi.

Gazete “Avrupa'da bir yandan Ukraynalıları desteklemek için eşi görülmemiş bir dayanışma düzeyi var, ancak diğer yandan yüksek yaşam standardına alışmış insanlar bir anda mağazalarda ayçiçek yağı eksikliği ile karşı karşıya kalıyor. 1990'ları hatırlayan Ruslar için bu anlaşılabilir bir durum, ancak örneğin Belçikalılar için boş raflar hayal edilemez bir şey” diyor.

Halkın hoşnutsuzluğu, hükümetleri çözümler ve uzlaşmalar aramaya itiyor. Rusya Federasyonu, Almanya ve Fransa liderleri arasındaki son temaslardan sonra, barışçıl çözümler arayışına yönelik hareket yeniden başlayabilir. Rusya'ya karşı yaptırımların kaldırılmasına bağlı olarak gıda krizini hafifletmek de dahil.

Univer Capital’den sermaye piyasası departmanı genel müdürü Artem Tuzov NG’ye verdiği demecinde Rusya’ya karşı yaptırım baskısının 2014 yılından beri artarak devam ettiğini, ancak Batılı politikacıların ülkelerinin geleceğini değil, bir sonraki seçim döngüsünü düşündükleri göz önüne alındığında, bu ülkelerde iç krizlerin artmasıyla durumun değişmeye başlayacağı yorumunda bulunuyor.

Uzman, aynı zamanda Rusya'nın baskı kollarını tam olarak kullanmaya başlamadığını iddia ediyor.

Bir diğer uzman Ekonomist Igor Nikolaev ise, gıda piyasası yaptırımların petrol ve gaz sektörlerinde uygulanan yaptırımlardan daha duyarlı hissedilir hale geldiğine dikkat çekiyor.

Uzmana göre Rus tahılını reddetmek beraberinde gıda krizini getireceği için kolay kolay hiç bir ülke bu riski göze alamaz.

Rusya Federasyonu, kendi adına, belki bu kaldıracı kullanabilir, ancak hidrokarbon ihracatından elde edilen gelirlerin azalacağı bir durumda ülkeye gelir getirdiği için gübre ihracatını uzun süre sınırlayamaz.