Çin, ABD’nin mikroçip yaptırımına böyle cevap verecek
HABERRUS - Eski ABD başkanı Donald Trump döneminde başlayan ve geçtiğimiz aylarda da son teknoloji ABD’de üretilen mikroçiplerin Çin’e ihracatına yasak getirilmesiyle en son teknolojiden mahrum kalan Çin, kararlı bir karşı saldırı başlattı.
Son aylarda, ülke yetkilileri bir dizi büyük Batılı şirketin çalışanlarına yaptırımlar uyguladı, para cezaları verdi ve hatta onları gözaltına aldı. Ve şimdi Çin, Batı'yı nadir toprak metallerinden mahrum etmeye hazır, bu olmadan Avrupa ve Amerikan otomobil endüstrisinin öngörülebilir gelecekte elektrikli ulaşıma geçmesi pek olası değil.
Çin ile ABD arasındaki ticari ilişkiler, Donald Trump'ın başkanlığından bu yana bir ticaret savaşına dönüştü. Çoğunlukla, her iki taraftaki etkileyici mal listelerine ek ithalat vergileri koyma şeklini aldı. Geçen sonbaharda, ulusal güvenliğin çıkarlarının rehberliğinde Joe Biden, mikroçipler de dahil olmak üzere modern Amerikan teknolojilerinin Çin'e ihracatını yasakladı.
Aynı ulusal güvenlik nedenleriyle, Avrupa ülkeleri defalarca Çin ile ticarete karşı çıkıyor. Örneğin İngiltere, Huawei'nin 5G alanındaki hizmetlerini reddetti ve ayrıca ülkenin en büyük mikroçip fabrikasını Çinli iş adamlarına satmama kararı aldı. Almanya ayrıca Çin'in yarı iletken üreticilerine yatırım yapmasını engelledi. Ve daha sonra, diğer iki büyük mikroçip ihracatçısı olan Hollanda ve Japonya, ABD yaptırımlarına katıldı.
Son teknolojiden kopan Çin, daha kararlı adımlar atmak için harekete geçti.
Yalnızca son birkaç ayda, Çinli yetkililer iki ABD savunma şirketine yaptırım uyguladı: Lockheed Martin ve Raytheon Missiles and Defence Corporation;
İngiliz danışmanlık şirketi Deloitte'ye 30,8 milyon dolarlık rekor bir para cezası verdi;
ABD'nin en büyük mikroçip üreticisi Micron Technologies hakkında soruşturma başlattı;
ayrıca Amerikan denetim şirketi Mintz ve Japon ilaç şirketi Astellas Pharma çalışanlarına yönelik baskınlar ve gözaltılar gerçekleştirdi.
Ve bu sadece başlangıç. Financial Times'a göre, Çin Halk Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı'nın bir raporuna atıfta bulunarak, Pekin'in Batı'nın "teknolojik ablukasına" yanıt olarak bir sonraki adımı, Batı ülkelerine gerekli olan nadir toprak metallerinin arzına bir ambargo uygulamak olabilir. Bu yaptırımlar en çok batılı elektrikli araçlar için batarya üretimi ve motor güç sistemlerinde kullanılan taramalı lidar sistemini vuracak.
Öte yandan elektrikli araçlara yaygın geçişle bağlantılı olarak küresel otomotiv endüstrisi arasında büyük talep gören lityum, silikon ve diğer nadir toprak metallerinin ihracatının reddedilmesi, Çin ekonomisini ciddi şekilde etkilemeyecektir.
Sonuçta Çinli otomobil üreticilerinin de bu hammaddeye ihtiyacı var. Ancak ABD ve özellikle Avrupa için Çin ambargosunun getirilmesi kritik olabilir. Çin, dünyadaki lityumun yaklaşık %60'ını, kobaltın %65'ini ve nikel ve bakırın üçte birinden fazlasını işlemekte ve aynı zamanda bir dizi nadir toprak metalinin en büyük ihracatçısı konumunda.
FT'nin anket yaptığı analistlerin Çin'in bu adımı yakında atacağından hiç şüphesi yok.
Aynı zamanda analistler, misilleme önlemlerinin Çinli yetkililer tarafından hassasiyetle seçileceğini belirtiyorlar. Bireysel şirketlere karşı yeni yaptırımlar veya soruşturmalar olabilir, ancak yalnızca Çin'in kendisi için o kadar önemli olmayanlar hayata geçirilebilir.
Tüm bunlara ek olarak, özellikle Batılı uzamanlar, Çin'in Batılı yaptırımlara vereceği tepkinin boyutunun, Çin ekonomisinin COVID-19 salgınının ardından toparlanmasına mani olmayacak boyutta olabileceğine vurgu yaparak, zaten Covid sonrası ekonomik zorluk yaşayan Çin’in, ABD ile daha da düşmanca bir ilişkiye girme konusunda tereddütleri olacağı yorumunu yapıyor.