Ruble, kayıplarını geri kazandı: Rus para birimi nasıl güçlendi?

HABERRUS - Rusya’nın 24 Şubat'ta Ukrayna’ya başlattığı operasyonun ardından uygulanan yaptırımlarla değer kaybeden ruble kayıplarının çoğunu geri aldı ve 24 şubat öncesi seviyesine geri döndü.

Mart ayı başında dolara karşı yüzde 40 değer kaybeden ruble, ardından tüm kayıplarını telafi etti.

Ruble nasıl güçlendi?

Rublenin bu kadar ağır yaptırımlara karşı bu kadar dirençli çıkmasında bazı faktörler rol oynuyor.

Yaptırımların ilk gününden itibaren rublenin değer kaybının önüne geçmek için Rusya Merkez Bankası hazırlıklarını yapıyordu. İlk sert yaptırımların açıklanmasıyla birlikte Merkez Bankası, politika faizini 28 Şubat'ta yüzde 9,5'ten yüzde 20'ye çıkardı. Bu hamle, bankaların vadeli mevduat faizlerini yüzde 20’nin üzerine çıkarmasını beraberinde getirdi. İlk bir kaç gün dolara doğru talep tam tersine döndü, vatandaşlar dolar satıp birikimlerini yüksek faiz getirisi olan mevduat hesaplarına aktararak paralarını yastık altına almak yerine bankacılık sisteminde rublede kaldı.

İkinci olarak da döviz alımına yüzde 30 bedel getirildi. Ardından bu oran yüzde 12'ye düşürüldü, şu anda da tamamen kaldırıldı.

Bu hamle de dolar talebini dengeledi.

Diğer önlem de petrol ve gaz gibi ihracatçı şirketlerin döviz gelirinin yüzde 80'ini rubleye çevirmelerinin şart koşulması oldu.

Rusya Merkez Bankası savaşın ilk iki günü rubleyi korumak için piyasaya 1,2 milyar dolar enjekte etti.

Rusya'nın açıkladığı son önlem ise petrol ve gaz alımı yapan ülkelerin ödemelerini ruble yapmaları yönünde oldu.

Financial Times gazetesine göre katı sermaye kontrolleri ve yabancıların ruble yatırımlarından çıkmalarının engellenmesi, ülkenin finansal sistemin çökmesini engelledi.

Güçlü ruble kalıcı mı geçici mi?

Değerli ruble politikasının ne kadar sürdürülebileceği konusuna uzmanlar ikiye ayrılıyor. Bazı uzmanlara göre bu durum kalıcı değil. Diğerlerine göre ise, petrol ve doğalgaz girdisi devam ettiği sürece bütçe fazlası veren Rusya’nın rubleyi dengelemek için ihtiyacı olan enstrümanlara sahip olduğu için sürdürülebilir.

Bazı Rus ekonomistler, rubledeki güçlenmenin ihracatçı şirketlerin aylık ve çeyreklik olarak dövizlerini satmalarından kaynaklandığını bu durumun döviz piyasasında dengesizlik oluşturduğunu ve rublenin güçlendiğini belirterek bunun geçici olduğunu savunuyor.

Merkez Bankası'ndan faiz indirimi geldi

Diğer yandan ithalatın durması ancak gaz ile petrol ihracatının devam etmesi de Rus ekonomisinin dış ticaret fazlası vermesini sağladı.

Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) ekonomistleri Elina Ribakova ve Robin Brooks'a göre Rusya Batı'nın uyguladığı yaptırımlar yüzünden daha az petrol satsa da petrol fiyatlarının artmasıyla beraber halen ciddi bir kazanç elde etmekte.

Economist dergisine göre de rublenin bu süreçten güçlü çıkmasına rağmen uzun vadede dörtte bir oranında değer kaybetme ihtimal var.

Piyasanın beklentisi de zaten bu yönde.

Rusya Merkez bankası geçtiğimiz günlerde politika faizini 300 baz puan indirerek yüzde 20’den yüzde 17’ye çekti. Beraberinde döviz alım satımlarına getirilen kısıtlamaların kısmen kaldırıldı. Borsada işlemler normale dönmeye başladı. Bazı zumanlar aşırı değerli ruble ve değersiz doların Rus ekonomisi için şu anda tercih edilmediği görüşünü paylaşıyor.

Bu bağlamda piyasada dolar ruble kurunun 85-95 ruble civarında seyretmesi, uzun vadede ise 100 ruble bandına çıkarak yıl sonunda 100-110 rubleden işlem göreceği tahmininde bulunuyor.