Rusya ve BAE Arasında Yeni Anlaşma: 64 Sektörde İşbirliği Kapıları Aralanıyor
HABERRUS - Rusya Ekonomi Bakanlığı, Rusya ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) arasında imzalanan hizmet ticareti ve yatırımlara ilişkin yeni anlaşmanın onaylanması için bir yasama taslağı hazırladı.
Bu anlaşma, iki ülke arasındaki hizmet ticaretinin ve karşılıklı yatırımların hacmini önemli ölçüde artırmayı hedefliyor. Anlaşma, BAE’nin oldukça kapalı olan hizmet pazarında Rus iş dünyası için 64 yeni sektörün kapılarını açarken, BAE şirketlerine de Rusya’nın hizmet pazarında 12 sektörde faaliyet göstermesi imkânı tanıyor.
Ayrıca, anlaşma çerçevesinde, iki ülke arasındaki hizmet ticaretine ilişkin işlemlerde ödeme ve transferler konusunda herhangi bir kısıtlamanın getirilmeyeceği taahhüt ediliyor.
Yeni Anlaşmanın Detayları ve Ekonomik Beklentiler
Rusya ve BAE, Ağustos 2025’te imzalanan bu anlaşmayla, daha önce varılan Serbest Ticaret Anlaşması’nı tamamlayacak. Serbest Ticaret Anlaşması kapsamında, Avrasya Ekonomik Birliği’nden (AEB) BAE’ye yapılan ihracatta gümrük vergileri, ürünlerin %86’sı için sıfırlanmıştı. BAE’den AEB’ye yapılan ihracatta ise bu oran %85 olarak uygulanıyordu.
Rusya ve BAE arasındaki ticaret hacmi, 2024 yılında 11,5 milyar doları aşmıştı. Yeni anlaşma, iki ülke arasındaki mal ticaretini, ihracatla ilgili hizmet maliyetlerinin düşürülmesi yoluyla teşvik etmeyi amaçlıyor. Rusya Ekonomi Bakanlığı, finansal hizmetler, ulaşım, toptan ve perakende ticaret, imalat sektörü ve madencilik gibi alanların işbirliği için umut vaat ettiğini belirtiyor.
Bakanlık, 2030 yılına kadar Rusya’dan BAE’ye hizmet ihracatının iki katına çıkmasını ve ithalatın da benzer oranda artmasını bekliyor. 2024 yılında iki ülke arasındaki karşılıklı hizmet ticareti 14 milyar doları bulmuştu. Ayrıca, Rusya’nın BAE’deki birikimli yatırımlarının dört katına, BAE’nin Rusya’daki yatırımlarının ise iki katına çıkması öngörülüyor. 2024 sonu itibarıyla, Rusya’nın BAE’deki yatırımları 25 milyar dolar, BAE’nin Rusya’daki yatırımları ise 17 milyar dolar seviyesindeydi.
Hizmet Sektöründe Karşılıklı Liberalizasyon
Anlaşma, Rusya ve BAE’nin hizmet pazarlarına erişim koşullarının karşılıklı olarak liberalize edilmesini ve Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kapsamındaki taahhütlere ek olarak hizmet sağlayıcıları için faaliyet koşullarının iyileştirilmesini hedefliyor. Rusya Ekonomi Bakanı Maksim Reşetnikov, daha önce BAE’nin hizmet sektörünün oldukça korumacı bariyerlerle çevrili olduğunu belirtmişti.
BAE, DTÖ kapsamındaki taahhütlerine ek olarak, Rus iş dünyası için 64 sektör ve alt sektörünü açarken, Rusya ise BAE şirketlerine 12 sektörde faaliyet izni tanıyor. Örneğin, Rus şirketleri, BAE’deki araştırma ve geliştirme, deniz ve hava araçlarının onarımı, demiryolu taşımacılığı ve üretimle ilgili hizmetler gibi sektörlerde %100 sermaye katılımıyla şirket kurabilecek. Bazı alanlarda, örneğin mühendislik hizmetleri, mürettebatsız gemi kiralama ve yolcu deniz taşımacılığı gibi sektörlerde ise %70 sermaye katılımı mümkün olacak.
BAE şirketleri de Rusya’da sağlık hizmetleri (hastaneler) ve eğitim sektöründe %100 sermaye katılımıyla şirket kurabilecek. Ayrıca, perakende ticaret, otelcilik ve restoran işletmeciliği gibi alanlarda şube açma imkânına sahip olacaklar.
Finansal İşlemlerde Kolaylıklar
Anlaşma, iki ülke arasındaki hizmet ticaretine ilişkin işlemlerde ödeme ve transferler konusunda herhangi bir kısıtlamanın getirilmeyeceğini öngörüyor. Daha önce, BAE bankaları, Rusya’ya yönelik yaptırımlar nedeniyle iki ülke arasındaki ödemelerde kısıtlamalar getirmiş, hatta bazı durumlarda Rus şirketlerinden gelen elektronik ürün ödemelerinin bloke edildiği vakalar yaşanmıştı.
Yatırım Konseyi Kurulması Planlanıyor
Anlaşma kapsamında, iki ülke arasında sermaye hareketini kolaylaştırmak amacıyla bir Yatırım Konseyi kurulması planlanıyor. Rusya Ekonomi Bakanlığı, bu konseyin, iki ülke arasındaki sermaye akışını iyileştirmek için pratik adımları değerlendireceğini belirtiyor.
Uzman Görüşleri ve Beklentiler
Rusya Dış Ticaret Akademisi Entegrasyon Süreçleri Geliştirme Enstitüsü’nden analist Elena Stoyanova, onaylanmak üzere sunulan anlaşmanın, hizmet sağlayıcıları için daha öngörülebilir bir yatırım ortamı sağladığını vurguluyor.
Stoyanova, anlaşma ile iç düzenlemelerin şeffaflığı, finansal hizmetler, uluslararası deniz taşımacılığı ve hava taşıma hizmetleri gibi konuların düzenlendiğini belirtiyor.
Uzman, ulaşım ve lojistik hizmetleri alanındaki işbirliğinin, “Kuzey-Güney” uluslararası taşıma koridorunun gelişimine olumlu katkı sağlayacağını ekliyor.