Rusya'da, Akıllı Telefonların Ücretli IMEI Kaydı Zorunlu Hale Geliyor
HABERRUS - Rusya'da, ülkeye giren tüm mobil cihazların IMEI numaralarının tek bir devlet veri tabanına kaydedilmesi ve bu kayıt işleminin ücrete tabi olması gündemde.
Sistemin, dolandırıcılıkla mücadele ve Ukrayna drone'larına karşı önlem amacıyla kullanılması planlanıyor.
Sistem Nasıl İşleyecek?
"Dünya Yolunda" adlı anti-dolandırıcılık yasa tasarısının bir parçası olan bu girişime göre, her mobil cihazın benzersiz kimlik numarası olan IMEI, kullanıcının SIM kartının abonelik numarasına zorunlu olarak bağlanacak. Buna "numara oturtma" (приземление номеров) deniyor.
Sistemin amacı, bir SIM kartın bir telefondan ziyade, örneğin bir insansız hava aracında (drone) kullanılıp kullanılmadığını tespit etmek ve telefon dolandırıcılarını takip etmek.
Resmi Yollarla İthal Edilen Cihazlar: Sabit bir ücret karşılığında kaydedilecek.
"Gri" Yollarla (Gayriresmi) İthal Edilen Cihazlar: Cihazın değerinin belirli bir yüzdesi kadar bir ücret ödenmesi gerekecek. Kesin tarifeler ve kayıt mekanizması henüz net değil.
Uygulama Takvimi ve Sonuçları
Planlanan takvime göre:
- 2027'den itibaren: Operatörler, IMEI'leri abonelik sözleşmelerine bağlamaya başlayacak.
- 2028'den itibaren: Mobil şebekeler, sadece bu veri tabanına kayıtlı cihazlara hizmet verecek. Yani, IMEI'si kayıtlı olmayan bir telefon veya tablet, SIM kartı tanımayacak ve çalışmayacak.
Uzman Görüşü: "Yeni Bir Teknoloji Değil"
Dijital Ekonomi Geliştirme Vakfı Konseyi Başkanı German Klimenko, sistemin teknik olarak yeni olmadığını belirterek benzer uygulamaların Türkiye ve Kazakistan gibi ülkelerde kullanıldığını söyledi.
Klimenko'ya göre, cihaz ve SIM kartın bağlanması, SIM'in doğru yerde olduğunu garanti ediyor ve bunu taklit etmek oldukça zor. Klimenko, "Eğer bunu zamanında yapsaydık, bugünkü dolandırıcılık akını kesinlikle olmazdı. Kimin, nereden aradığını tam olarak bilirdik" yorumunu yaptı.
Ücretlendirme konusunda ise Klimenko, bunun henüz bir tartışma konusu olduğunu düşünüyor. Tahminine göre, "'Gosuslugi'de (E-Devlet) olduğu gibi bireyler ücretsiz, tüzel kişiler ücretli kayıt yaptırabilir. Telefon başına 50 ruble gibi sembolik bir ücret olabilir" dedi.
Sistemin Getireceği Değişiklikler ve Olası Etkiler
"Gri" Telefon Pazarının Daralması: Resmi garanti veya vergi ödenmeden ülkeye sokulan cihazların kaydı için ek ücret alınması, bu pazarı caydırıcı hale getirebilir.
Güvenlik ve İzlenebilirlik: Yetkililer, suç amaçlı kullanılan telefonları ve sahte baz istasyonlarını daha kolay tespit edebilecek. Ayrıca, drone'lar gibi mobil iletişim modüllü cihazların kontrolü amaçlanıyor.
Vatandaş İçin Ek Yük: Kullanıcılar, yeni bir telefon aldıklarında veya yurtdışından getirdiklerinde, muhtemelen bir kayıt işleminden (ve belki de ücret ödemekten) geçmek zorunda kalacak. "Gri" bir cihaz kullananlar ise ekstra maliyetle karşılaşacak.
Teknik Altyapı ve Uyum Süreci: Mobil operatörlerin ve perakendecilerin sistemlere uyum sağlaması için birkaç yıllık bir geçiş süreci öngörülüyor.
Bu öneri, Rusya'nın internette ve iletişimde artan dijital egemenlik ve kontrol politikalarının (SIM kart "soğutma", VPN kısıtlamaları, yerli uygulamaların teşviki gibi) bir devamı niteliğinde.
Başarılı olması, etkin bir altyapı kurulumuna ve halkın kabulüne bağlı olacak.