Rus, Azeri ve Ermeni liderler barış için görüşmeleri hızlandıracak

Rusya’nın kuzey tatil kenti Soçi’de bir araya gelen Rus, Azeri ve Ermeni liderler işgal altındaki Yukarı Karabağ sorununda barış anlaşması imzalanabilmesi için müzakerelerin hızlandırılması kararı aldı.

Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev’in öncülüğünde 2008’den bu yana 10’uncu kez bir araya gelen Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan, Yukarı Karabağ’ın statüsü, 7 bölge dahil Azerbaycan topraklarının yüzde 20’sinde devam işgalin sona ermesi ve Azeri mültecilerin yeniden evlerine dönmesi gibi temel konularda anlaşma sağlayabilmiş değil.

Üçlü görüşme sonrası yayınlanan ortak deklarasyonda, “Yukarı Karabağ sorununda temel sorunlarda koordinasyon oluşturulması yoğunlaşan müzakereler sonucunda gerçekleşti… Barış anlaşması sürecine geçilmesinin önemi göz önünde bulundurulduğunda, Azerbaycan ve Ermenistan Cumhurbaşkanları çalışma grupları çerçevesinde sürdürülen temel prensip çerçevesindeki çalışmaların hızlandırılması yönünde istekli olduklarını açıkladı” ifadeleri yer aldı.

Aliyev ve Sarkisyan Rusya ve diğer Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) bünyesinde oluşturulan Minsk Grubu’nun aracılık çalışmalarını takdirle karşıladıklarını vurguladı. Açıklamada liderler Rusya, ABD ve Fransa’nın bölgede son barış anlaşması imzalanana kadar sorunun çözümünde aktif katkılarının devamını talep etti.

Güven ortamının oluşması için insani açıdan ilişkilerin kurulmasının önemine değinen liderler, entelektüeller, bilim dünyasının temsilcileri ve diğer sosyal çevreler arasında diyalog çalışmalarının teşvik edilmesi konusunda fikir birliğine vardı.

Cumhurbaşkanları ateşkes bölgesinde yaşanan ihlalleri araştırmada bir mekanizma kurulmasını öngörürken, bu konuda çalışmaların sürmesini istedi. Rus, Azeri ve Ermeni liderler 2 Kasım 2008’de başlayan üçlü görüşmeler çerçevesinde yoğun çalışmaların yapıldığına da dikkat çekti.

Ermenistan’ın 1988’de Azerbaycan’dan toprak iddiası ile başlayan Yukarı Karabağ sorunu, 1992’de savaşa dönüşmüştü. 1 milyon Azerinin göçmen durumuna düştüğü, 30 bin kişinin yaşamını yitirdiği savaş sonrasında Ermenistan, Azeri topraklarının yüzde 20’sini işgal etti.

Sorunun çözümü için 1994’de imzalanan Bişkek Ateşkes Anlaşması’nın ardından Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı bünyesinde Rusya, Fransa ve ABD’nin katılımı ile oluşturulan Minsk Grubu ise soruna çözüm bulmada bugüne kadar başarılı olamadı. Ermenistan, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin Yukarı Karabağ’da işgalsin sona ermesi ile ilgili aldığı 4 ayrı kararı uygulamaya yanaşmıyor.