Altı kat daha fazla silahlanan Suriye, alımların yüzde 72’sini Rusya’dan yaptı
Stockholm Dünya Sorunları Araştırma Enstitüsü’nün (SIPRI) yayınladığı rapora göre, Suriye’ye en fazla silahı Moskova’nın sattığı tespit edildi. Raporda Suriye’nin eski döneme göre altı misli daha fazla silah alarak uluslararası silah ithalatı listesindeki 68. sıradan 33. sıraya yükseldiği kaydedildi. En fazla silahı Şam’a yüzde 72 oranla Rusya satarken, yüzde 19’la Belarus Şam’a en çok silah satan ikinci ülke oldu. Suriye’nin silah alımında yüzde 9’la İran ise üçüncü sırada.
SIPRI uzmanları, ABD ve Avrupa Birliği’nin (AB) Şam’a silah ambargosu uygulamalarına rağmen Moskova’nın bu ülkeye silah sevkiyatına devam ettiğine dikkat çekiyor. SIPRI’nın edindiği bilgilere göre, 2007-2011 yıllarında Rusya Şam’a füzesavar ve Yakhont füze sistemleri sattı. Bloomberg Businessweek’e göre, Şam bu silahları henüz muhalif birliklere karşı kullanmadı. SIPRI uzmanı Piter Vezelman’a göre, “Bu silahlar Suriye ldieri Beşşar Esed rejiminin dış tehlikeye karşı koyma gücünü artırdı.”
Raporda Suriye’nin Moskova’dan MiG-29 tipli 25 savaş uçağı, geçen yılın sonlarında ise Yak-36 tipli 130 saldırı uçağının satın alınmasıyla ilgili 2 sözleşme imzaladığı kaydedildi. Raporda, “Esed rejiminin bu sözleşmelerin parasını ödeyip ödeyemeyeceği de belli değil” değerlendirmesine yer verildi.
Rus basını, 2005 yılında Rusya’nın Şam’ın kendisine eski Sovyet döneminden kalma bir kaç milyarlık borcunu sildiğini de hatırlattı. Newsru.ru portalı, Suriye ile imzalanan anlaşma çerçevesinde Moskova’nın Şam’a 36 adet Yakhont füzesinin yer aldığı iki adet Bastion sistemini sattığını hatırlattı. Haberde, “Buna ek olarak MiG-29M tipli 24 savaş uçağı ve Buk M2E tipli füzesavar sistemi sevkiyatıyla ilgili sözleşme de imzalandı” bilgisini aktardı.
Silah satışı dünya genelinde yüzde 24 arttı
Raporda ayrıca dünyada en fazla silah alan beş ülkenin Asya devletleri olduğu da belirtildi. 2002-2006 ve 2007-2011 yılları arasında bir kıyaslama yapan SIPRI’a göre, son dört yılda dünyada toplam silah satışı yüzde 24 arttı. Üstelik Asya ve Pasifik Okyanus ülkelerinin buradaki payı yüzde 44. Raporda en en fazla silah alan ülke listesinde Hindistan’ın (yüzde 10) ilk sırada geldiği belirtiliyor. Listenin diğer sıralaması ise şöyle: Güney Kore (yüzde 6), Pakistan ve Çin (yüzde 5) ve Singapur (yüzde 4). Çin’in 2002-2006 yıllarında listenin başında olduğuna da dikkat çekildi. Borç ve ekonomik kriz nedeniyle Yunanistan’ın da 4. sıradan 10. sıraya gerilediğine dikkat çekildi.
Son 20 yılda en dev satış sözleşmesi ise Suudi Arabistan’ın F-15 SA tipli 154 Amerikan savaş uçağı alımıyla ilgili. SIPRI uzmanı Vezelman, “Çoğu ülkeden daha fazla silah alan Asya ülkeleri kendi savunma sanayisini geliştirmeye çalışıyor. Burada amaç, dış sevkiyat bağımlılığından kurtulmak” değerlendirmesinde bulundu.
Rapora göre, dünyada silah satan beş ülke başında her zaman olduğu gibi ABD geliyor. Listede yer alan diğer dört ülkesi ise: Rusya, Almanya, Fransa ve İngiltere.