15 Temmuz 2016 darbesi ve Erdoğan’a İngiltere desteği
Uluslararası Politik ve Ekonomik Stratejiler Enstitüsü (RUSSTRAT), Türkiye ve İngiltere ilişkilerini mercek altına almaya devem ediyor.
Türk tarihinin son yıllarda yaşadığı en büyük olaylardan olan 15 Temmuz 2016 darbe girişimi halen açıklığa kavuşturulmazken, Uluslararası Politik ve Ekonomik Stratejiler Enstitüsü (RUSSTRAT) darbedeki ‘dış’ desteği analiz yapıyor.
Bir önceki aynı konulu yazıda Uluslararası Politik ve Ekonomik Stratejiler Enstitüsü (RUSSTRAT), 15 Temmuz 2016 darbesi hakkında İngiltere etkisi karmaşık ve çok yönlü bir konu olmakla birlikte o zaman Ankara’da olan İngiltere Büyükelçisi ve şimdi İngiliz İstihbarat teşkilatı MI-6 Başkanı Richard Moore’un açıklamaları üzerinden bir sonuca varmaya çalışmıştı.
Darbe araştırma komisyonu AKP ve koalisyon ortağı MHP milletvekilleri tarafından reddedilmiştir. Darbe sonrası bütün askeri yönetim değiştirilmiş, 370 generalin 181’i ya değiştirilmiş, ya da emekli edilmiştir. Subay kadrosu yüzde 61 oranında değiştirilmiştir. Polis teşkilatında 18 bin personel ve bütün müdür, amir ve komiserler değiştirilmiştir. 603 bin insan mahkeme sürecinden geçirilmiş, 147 bin insan belli süreler hapiste tutulmuştur. Halen 41 bin kişi darbeye katkısı olduğu sebebiyle hapiste tutulmaktadır. 127 bin devlet çalışanı ise özel kanunlarla görevinden uzaklaştırılmıştır. 289 basın kuruluşu, TV kanalları, gazeteler, dergiler ve radyolar kapatılmıştır. Yaklaşık bin gazeteci görevinden uzaklaştırlmış 208 gazeteci hapis cezası almıştır. Sonuç olarak bu darbe sonrası AKP tarafından ülke rejimi değiştirilmiş, Kürtler, Aleviler ve bazı STK’lar hedef haline gelmiştir.
‘’Türk hükümetine tam destek verin’’
Darbe günlerindeki politik kargaşayı değerlendiren Moore, ‘’bildiğiniz gibi Almanya ile ilişkilerde gerginlikler var. Bazı gelişmelerden bizim de İngiltere olarak endişelerimiz de var. Bu darbe girişiminden sonra ise soruşturmalar çok fazla genişledi. Sadece Gülenci hareketine karşı değil, herkese karşı genişledi. Özellikle milletvekilleri, gazeteciler... Öncelikle muhalif olan Cumhuriyet, Özgür Gündem ve başka gazetelere baskılar yapıldı... Ve en son olayda Uluslararası af örgütü lideri tutuklandı. Uluslararası Af Örgütü bildiğiniz gibi Londra'da kuruldu. Bu gelişmeler maalesef Türkiye için zarar veriyor. Kesinlikle kişisel olarak bu zararı engellemek istiyorum.’’ Açıklamaları yaptı.
Moore, 15 Temmuz’un hemen ardından, ‘’İngiltere Başbakanı Theresa May bana emir verdi. 'Türk hükümetine tam destek verin’’ diyerek tam olarak ne olduğu anlaşılmamış bir darbeye en üst seviyeden destek vermesi gerektiği emrini aldığını söyledi. Aslında bu yaklaşım Avrupa ülkeleri prensiplerine aykırı bir durum. Ve yine hatırlanacağı gibi 15 temmuz 2016 darbesinden 6 ay sonra inşası biten Cumhurbaşkanlığı Sarayına ilk üst seviye ziyaret İngiltere Başbakanı Theresa May tarafından yapıldı.
AKP Hükümetini ayakta tutan dinamiklerin başında İngiliz desteği olduğu uzmanlar tarafından zaman zaman konuşuluyor. Bu kapsamlı analizde Uluslararası Politik ve Ekonomik Stratejiler Enstitüsü (RUSSTRAT) detayları irdeleyerek ‘’ancak darbe sonrası kendi prensiplerini çiğneyerek aleni bir şekilde destek vermeleri üzerinde durulması gereken bir durum. 15 Temmuz 2016’dan önce de Moore sosyal medya üzerinden Tayyip Erdoğan ve AKP’li bakan ve siyasetçilerle doğrudan mesajlaşıyordu ki bu da çok normal bir durum değil’’ diyor.
Londra gölgesinde Kiev- Ankara ilişkileri
Yazıda ayrıca Londra’nın etkisiyle artan Ankara ile Kiev ilişkileri de anlatılmış. Türkiye Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ukrayna Başbakanı Denis Şmıgal ile Aralık 2020’de görüştü. Görüşmeye Milli Savunma Bakan Yardımcısı Muhsin Dere ile Türkiye'nin Kiev Büyükelçisi Yağmur Ahmet Güldere de katıldı. Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu bu görüşmeden önce Azerbaycan’a da gitmişlerdi. Ondan daha önce ise de Libya’da gözüktüler. Hulisi Akar hem Temmuz ayında hem de Ekim ayında Kiev’e gitmişti. Ukrayna Devlet başkanı Zelensky Ekim ayında da Türkiye’ye gitti ve Kasım ayında da Türkiye Hava Kuvvetleri Komutanı Küçükakyüz’ü Ukrayna’da kabul etti. Salgın şartlarında bu görüşme trafiği çok ilgi çekici.
Ukrayna ve Türkiye arasında korvet ve SİHA'lar için üretim ve teknoloji paylaşımı alanında bir dizi anlaşma imzalandı. En başta da SİHA ve korvet üretimi ile teknoloji paylaşımı anlaşmaları geliyor. Ukrayna Savunma Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, anlaşmalar Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir başkanlığındaki Türk heyetinin ziyareti kapsamında imzalandı.
HABERRUS