‘Kırım Platformu’ Türkiye- Rusya ilişkilerini nasıl etkileyecek?
HABERRUS - Ukrayna tarafından oluşturulan ve Kırım’ın Rusya’dan geri alınıp Ukrayna’ya bağlanmasını hedefleyen Kırım Platformu’ Kiev’de düzenlendi.
Zirve, Ukrayna tarafından, Kırım'ı Ukrayna'nın kontrolü altına alma çabalarını bir araya getirmeyi ve Rusya üzerindeki uluslararası baskıyı artırmayı amaçlayan bir organizasyon formatı olarak tanıtıldı.
Zirveye katılan 46 ülke temsilcisi, ortak Kırım Platformu Deklarasyon metnini imzaladı.
Belgede zirveye katılan ülkeler Ukrayna toprak bütünlüğüne verdikleri desteği teyit edilerek, “Uluslararası Kırım Platformu Zirvesi katılımcıları, tüm devletlerin toprak bütünlüğünü, birliğini ve egemenliğini koruyan uluslararası hukuk düzeni için tehdit edici sonuçlara yol açan ve uluslararası güvenliğine doğrudan meydan okuyan Kırım’ın yasa dışı ilhakını tanımıyor ve kınamaya devam ediyorlar.” ifadeleri kullanıldı.
Kırım Platformu Zirvesi'ne katılan Avrupa Birliği, 30 NATO üyesi ve ABD'nin dahil olduğu 46 ülke Rusya'nın Kırım'ı iade etmesi çağrısı yaptı.
Zirvede yer alan Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da, Türkiye'nin Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü güçlü şekilde desteklediğini ifade etti.
Zirveye 14 devlet başkanı katıldı
Pazartesi günü Kiev'de düzenlenen foruma, 14 devlet başkanı, başbakan ve Avrupa yapılarının başkanlarını bir araya getirdi.
Zirveye, Letonya, Litvanya, Estonya, Polonya, Slovakya, Romanya, Macaristan, Moldova, Gürcistan, Slovenya, Hırvatistan, İsveç, Finlandiya devlet başkanı düzeyinde temsil edilirken Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel de AB’yi temsilen katıldı.
Parlamento başkanları seviyesinde İsviçre ve Çek Cumhuriyeti katıldı.
Zirveye, Avusturya, Arnavutluk, Bulgaristan, İngiltere, İrlanda, İspanya, İtalya, Lüksemburg, Hollanda, Almanya, Norveç, Kuzey Makedonya, Portekiz, ABD, Türkiye, Fransa, Karadağ'dan bakan ve bakan yardımcıları geldi.
Büyükelçiler düzeyinde Yeni Zelanda, Malta, Japonya, Avustralya, Kıbrıs, Kanada, Belçika, Yunanistan, İzlanda, Danimarka temsil edildi.
Azerbaycan listelerde yer almadı
Kiev'deki bazı uzmanlar, beklentilerin aksine Azerbaycan'ın listelerde yer almadığına dikkat çekti.
Kiev forumuna Avrupa Komisyonu, NATO, Avrupa Konseyi, SCAM temsilcileri de katıldı.
Ukrayna: Kırım'ı geri alacağız
Zirvede Ukrayna lideri Vladimir Zelensky Kırım’ın Rus birlikleri tarafından yedi buçuk yıl önce işgal edildiğini vurguladı ve Kırım’ı geri almayı taahhüt etti.
Zelensky, uluslararası müttefikleri bu çabayı desteklemeye çağırarak, "işgalin sona erdirilmesi için geri sayımın sürdüğünü, Kırım'ın geri verilmesi için mümkün olan her şeyi yapacağını, böylece Kırım'ın Ukrayna ile birlikte Avrupa'nın bir parçası olacağını ve bunun için mümkün olan tüm siyasi, yasal ve diplomatik yolları kullanacaklarını” söyledi.
Rusya karşıtı ve son derece dostane olmayan bir etkinlik
Kremlin, Kırım Platformu zirvesinin Rusya karşıtı ve son derece dostane olmayan bir etkinlik olarak değerlendirdi. Gazetecilere konuşan Kremlin sözcüsü Dimitri Peskov, yarımadanın ilhak edildiğine ilişkin açıklamaların yapılacağı Kırım Platformu ile ilgili, “Bu etkinliği ülkemize karşı düzenlenen son derece dostane olmayan düşmanca bir etkinlik olarak görüyoruz. Rusya’ya ait bir bölge, Kırım hakkında bu tür iddiaları kesinlikle kabul etmiyoruz. Bu bağlamda Rusya karşıtı olarak gördüğümüz bu etkinliğe karşı tutumumuz açık” ifadelerini kullandı.
Rusya, başlangıçta bu zirveye davet edilmesine rağmen, toplantıyı kışkırtıcı bir girişim ve Rusya'nın toprak bütünlüğüne yönelik saldırı olarak gördüğü için, Kırım'ın Ukrayna'ya dönüşü konusunda müzakerelere katılmayacağını duyurmuştu.
Moskova, katılımcı ülkelere desteklerini geri çekme zirveye katılmama çağrısında bulundu
Katılımcı ülkeler Kiev'e nispeten üst düzey temsilciler göndermelerine rağmen, bazıları etkinlikteki varlıklarının derecesini düşürdü.
Merkel Urayna'ya zirveden bir gün önce geldi, zireye katılmadan ülkesine döndü
Örneğin Almanya Şamsolyesi Angela Merkel zirveye katılmadı ama sadece Zelensky ile yaptığı ikili bir görüşme gerçekleşti.
Kararının Rusya'yı memnun etmek için yapılıp yapılmadığı sorulan Merkel, toplantının arifesinde yaptığı ziyaretin amacının Almanya, Fransa, Ukrayna ve Rusya'yı içeren "hem Minsk Anlaşmalarını hem de Normandiya formatını görüşmek" olduğunu söyledi.
Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas'ın toplantıya katılması gerekiyordu, ancak "Afganistan'daki mevcut durum nedeniyle" yerine ekonomi bakanı Peter Altmaier ülkesini temsil etti. Fransa da aynı şekilde ekonomi bakanı tarafından temsil edildi.
Türkiye, ilhakı asla tanımayacağız, Kırım Ukraynadır
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye'nin Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü güçlü şekilde desteklediğini belirterek, 'Uluslararası toplum, uluslararası hukukun Kırım'ın yasa dışı ilhakına karşı tek ses halinde konuşmalı' dedi.
Çavuşoğlu, Kırım Platformunun, Kırım Tatar Meclisi ile yakın çalışacağı umudunu dile getirerek, "Mevcut şartlar altında bu soruna yönelik kolay bir çözüm yok. Maalesef ki Birleşmiş Milletler mekanizması dahil uluslararası sistem, meseleyi çözecek kadar iyi tasarlanmış değil. Diplomasi aracılığıyla barışçıl çözüm, hala tek yol. Bu da etkin koordinasyonu gerektiriyor. Bu platform, barışçıl ve uzun vadeli çözümü başarabilmemiz için çabalarımızı koordine etme konusunda önemli bir başlangıcı işaret ediyor. Kırım, Ukrayna’dır.”
Ukrayna-Türk stratejik planlama grubunun Ekim’de Kiev'de toplanıyor
Ukrayna-Türk stratejik planlama grubunun iki ülkenin dışişleri bakanlarının önderliğinde Ekim ayında Kiev'de bir toplantısı planlanıyor. Çavuşoğlu bunu Kırım Platformu’nda duyurdu.
Taraflar bir buçuk ila iki ay içinde Kırım'ı Ukrayna’nın yetkisine geri döndürmenin yolları hakkında 23 Ağustos'ta başlayan görüşmeye devam edecekler.
Bir çok ülkenin Rusya ile ilişkileri olumsuz etkilememsi için Ukrayna’nın Kırım Platformu’na mesafeli yaklaşırken, yapılan açıklamalarda doğrudan Rusya’yı hedef almaktan kaçınırken, Türkiye’nin en yüksek ağızdan direk Rusya karşıtı söylemlerde bulunması, gelecekte Rusya-Türkiye ilişkilerine nasıl yansıyacağı merak ediliyor.