Rusya’da Tüketici Harcamalarındaki Büyüme Hızla Yavaşlıyor
HABERRUS - Rusya’da tüketici harcamalarında enflasyondan arındırılmış büyüme keskin bir şekilde yavaşlamaya başladı.
Bankaların ödeme sistemi verilerine dayanan analizlerine göre, halk gıda harcamaları dışındaki birçok tüketim kalemini gözden geçirmeye başladı.
2024 yılında güçlü bir performans sergileyen tüketici piyasasının, 2025’te ekonominin itici gücü olma özelliğini kaybetme riski giderek artıyor.
2024’te Büyüme Vardı, Ancak 2025’te Fren Etkisi Görülüyor
2024 yılında Rusya’daki tüketici talebi %6,4 oranında artarak bir önceki yılın %6,2’lik büyümesini geride bıraktı. RIA Novosti uzmanlarının perakende ticaret, ücretli hizmetler ve yeme-içme sektörlerine ilişkin verileri analiz ederek hazırladığı rapora göre, tüketici harcamalarının en büyük kısmı perakende sektörü tarafından karşılandı (%7,2 büyüme). Yeme-içme sektörü %9’luk artış gösterse de toplam tüketim içindeki payı sadece %4,5 olduğu için etkisi sınırlı kaldı.
2024 yılında kişi başına ortalama aylık tüketim harcaması 43.500 rubleye yükseldi. Bu rakam, 2023’e göre %17’lik bir artışı temsil ederken, aynı dönemdeki enflasyon %9,5 seviyesinde gerçekleşti. Bu da halkın yalnızca fiyat artışları nedeniyle değil, gerçekten daha fazla ürün ve hizmet satın alarak harcamalarını artırdığını gösteriyor.
2025’e Sert Başlangıç: Tüketim Zayıflıyor
2025’in ilk aylarında da tüketim pazarı direnç göstermeye devam etti. Özellikle perakende ticaret ve hizmet sektörlerinde güçlü büyüme sürdü. Ancak mart sonu ve nisan başında tüketici aktivitesi gözle görülür biçimde yavaşladı.
Sberindex’in verilerine göre, 7–13 Nisan haftasında yıllık enflasyondan arındırılmış tüketici harcama artışı %1,9’a geriledi. Bu oran, bir önceki haftada %3,3, onun da öncesinde ise %4,9 düzeyindeydi. Analistler, düşüşün hemen hemen tüm harcama kalemlerinde hissedildiğini, sadece gıda harcamalarının güçlü kaldığını belirtiyor.
Aylık bazda da gerileme dikkat çekiyor: Ocak ayında %4,6 olan yıllık harcama artışı, şubatta %5,7’ye çıksa da martta %2,6’ya kadar düştü.
Tüketim Artışı Artık Bir Sorun Olarak Görülüyor
Ekonomideki temel çelişki, daha önce büyümenin olumlu göstergesi sayılan güçlü tüketici talebinin artık bir sorun olarak görülmesi. Finans otoriteleri, arzın talebe yetişememesi nedeniyle talebi kısmak için kredi sınırlamalarını artırıyor. Ancak bu durum, vatandaşları hem artan fiyatlar hem de zorlaşan kredi koşulları arasında sıkıştırıyor.
Uzman Görüşleri ve Beklentiler
“Yüksek faiz oranları ve sıkı para politikası, özellikle dayanıklı tüketim malları ve hizmetler üzerindeki talebi azaltıyor,” diyen Finam Strateji Direktörü Yaroslav Kabakov’a göre, otomobil, beyaz eşya gibi pahalı ürünlerde satışlar düşüşte.
Başkanlık Akademisi’nden doçent Linda Rıjıh da, “2025 boyunca gıda ürünlerine talep artacak, ancak gıda dışı ürünlerdeki yavaşlama sürecek. Bunun nedeni yüksek faizler nedeniyle soğuyan kredi piyasası,” ifadelerini kullandı. Ayrıca, çevrim içi alışverişin – yemek teslimatından büyük e-ticaret harcamalarına kadar – hızla büyümeye devam etmesi bekleniyor.
Genel olarak, Rus tüketici davranışları üzerindeki seyrin, enflasyon oranı, Merkez Bankası’nın alacağı kararlar ve vatandaşların tasarruf eğilimlerine bağlı olarak şekilleneceği öngörülüyor.