Ukrayna Kritik Durakta: Zelensky Londra'da Avrupa Liderleriyle Buluştu
HABERRUS - Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, ABD'nin artan barış baskısı karşısında Avrupalı müttefikleriyle koordinasyon sağlamak amacıyla Londra'ya gitti.
Zelenskiy, İngiltere Başbakanı Keir Starmer, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Almanya Başbakanı Friedrich Merz ile bir araya geldi.
Avrupa'dan Endişeli Sesler
Toplantıda, Avrupalı liderler ABD Başkanı Donald Trump'ın barış planına yönelik eleştirilerini dile getirdi.
Planın, Rusya'ya fazla taviz verme riski taşıdığı ve Ukrayna'nın güvenlik endişelerini yeterince dikkate almadığı konusunda kaygılarını ilettiler.
- Starmer: Ukrayna için "keskin hatlara sahip" güvenlik garantilerinin şart olduğunu vurguladı.
- Macron: Müzakerelerde Ukrayna'nın müttefiklerinin "ellerinde birçok koz" bulunduğunu belirtti.
- Merz: ABD belgelerindeki bazı ayrıntılara şüpheyle yaklaştığını ifade etti.
Planın Güncel Maddeleri ve Değişim
Görüşmede, Florida'daki son ABD-Ukrayna görüşmelerinden çıkan ve 28 maddeden 20'ye indirgenen barış planının güncel hali ele alındı. Basına yansıyan bilgilere göre planın son halinde dikkat çeken noktalar şunlar:
- Ukrayna Ordusu: Personel sayısı 800 bin ile sınırlandırılacak (ilk teklif 600 bindi).
- NATO Üyeliği: Tüm üye ülkeler onay verirse Ukrayna NATO'ya katılabilecek (ilk taslakta bu seçenek neredeyse ortadan kalkıyordu).
- NATO Askeri Varlığı: Ukrayna'da "kalıcı" NATO birliği bulunmayacak (ilk taslakta hiç NATO askeri olamayacağı yer alıyordu).
- Güvenlik Garantisi: ABD, NATO'nun 5. maddesine benzer bir saldırıya ortak cevap verme garantisi verebilecek (ilk taslakta yoktu).
- Toprak Bütünliği: Ukrayna, kaybettiği toprakları askeri yolla değil, müzakerelerle geri almayı taahhüt edecek. İlk taslakta ise Kırım, Luhansk ve Donetsk'in "fiilen Rus toprağı" olarak tanınması öngörülüyordu.
İnce Çizgideki Avrupa Diplomasisi
BBC Avrupa Editörü Katya Adler, Avrupa liderlerinin "ince bir ip üstünde yürüdüğünü" belirterek şu değerlendirmeyi yaptı:
Endişe: Rusya'nın toprak kazanımıyla ödüllendirilmesi, gelecekte diğer Avrupa ülkelerine yönelik saldırganlığı teşvik edebilir.
İkilem: Avrupalı liderler, Trump'ın hızlı bir çözüm arayışının kalıcı barış getirmeyebileceğinden endişe duyuyor. Ancak ABD'yi daha fazla yabancılaştırmaktan da kaçınmaya çalışıyorlar.
Farklı Bakış Açıları: Avrupa (özellikle Rusya'ya komşu ülkeler) Moskova'yı istikrarsızlaştırıcı bir tehdit olarak görürken, Trump yönetimi "stratejik istikrar" kurmanın önemini vurguluyor ve Avrupa'nın uzun vadeli güvenilirliğini sorguluyor.
Trump'ın Denge Siyaseti ve Rusya ile Paralellikler
Uzmanlar, Trump'ın "bir barış planından ziyade bir müzakereler temeli" sunduğunu ve Rusya'nın kendi taleplerini bu sürece dahil etmede önemli ilerleme kaydettiğini düşünüyor. BBC İzleme Servisi, sızan plan detaylarının Washington ve Moskova pozisyonları arasında kayda değer paralellikler gösterdiğini belirtiyor.
Londra zirvesi, Ukrayna savaşının geleceğinin yalnızca cephede değil, Batılı müttefikler arasındaki bu karmaşık diplomatik dengelerle de şekilleneceğini bir kez daha gösterdi.
Zelenskiy, ABD'nin baskısı karşısında Avrupa'dan dayanışma ve güvenlik konusunda net taahhütler almaya çalışıyor.
Ancak Avrupa'nın, ABD'yi süreçten tamamen uzaklaştırmadan Ukrayna'nın çıkarlarını nasıl koruyacağı, önümüzdeki dönemin en kritik sorusu olmaya devam ediyor.