Rusya yaptırımları Akkuyu’ya kadar ulaştı

HABERRUS - Rusya’ya uygulanan tarihin görmüş olduğu en büyük ve en ağır Batı yaptırımları Rus şirketlerin başka ülkelerde yürüttüğü yatırımları da etkilemeye başladı.

Rus Kommersant’ın haberine göre, Rosatom'un Türkiye'nin güneyinde inşa etmekte olduğu Akkuyu nükleer enerji santrali, Alman Siemens Energy'den elektrik ekipmanı tedarikinde sorun yaşayabilir.

Alman düzenleyici, ihracat için henüz tam bir izin seti yayınlamadı.

Rosatom'un Paks-2 nükleer santralini inşa ettiği Macaristan da benzer sorunlarla karşı karşıya kaldı.

Rosatom, tedariklerin askıya alınmasıyla ilgili resmi bir bildirim almadıklarını ve Siemens Enerji'nin sözleşmenin parametrelerine uyduğunu söylüyor.

Türkiye’ye yönelik dış politika baskısı olabilir

Bağımsız analist Yury Melnikov'un belirttiği gibi, şalt cihazları elektrik santralinin ana ekipmanına ait değil ve nükleer yakıt döngüsüne dahil değil. Bunlar elektrik üretimiyle alakalı ekipmanlar ve Almaya haricinde, Kuzey Amerika, Güneydoğu Asya, Çin vb. ülkelerden de tedarik edilebilir.

K&P Group uluslararası hukuk uygulamaları başkanı Anastasia Simonova, Türkiye'nin resmi olarak yaptırımlar nedeniyle ihracat kısıtlamalarına tabi bir ülke olmadığını, ancak ABD ve AB ülkelerinin Türkiye'yi Rusya Federasyonu'na yönelik Rusya karşıtı yaptırımları aşmak ve paralel ithalat düzenlemek için kullanılan bir yetki alanı olarak gördüğünü hatırlatarak, iddia edilen yasakların Türkiye'ye yönelik dış politika baskı politikasının bir parçası olarak görülebileceğini söyledi.

Kaynakların Kommersant'a verdiği bilgiye göre, Alman Federal Ekonomi ve İhracat Kontrol Ofisi (BAFA), Rosatom tarafından Türkiye'de yapımı devam eden Akkuyu nükleer santraline entegre şalt teçhizatı (KRUE) temini için Alman Siemens Energy'ye gerekli tüm izinleri vermedi.

Ayrıca BAFA, Siemens'e belgeleri ihraç etme izni vermedi. Alman tarafının, bu tür elektrikli ekipmanın belirli bir tesis için üretilse de, şalt cihazının Rusya'ya ithal edilebileceği korkusu nedeniyle ekipmanın teslim noktası hakkında şüpheler duyduyu iddia edildi.

Türkiye devreye girdi

Kommersant'ın muhataplarına göre Türk makamları, teslimatın hangi koşullar altında gerçekleşebileceği konusunda Alman hükümeti ile görüşmelere başladı.

Türk yetkililer, sorunun çözümünün, şalt teçhizatının Siemens uzmanlarının gözetiminde doğrudan nükleer santrale teslim edilmesi olabileceğine inanıyor, ancak bu, şu anda 20 milyar dolar olarak tahmin edilen projenin maliyetini artıracak.

Rosatom, 2018'den bu yana Türkiye'nin ilk dört reaktörlü nükleer santralini Akdeniz kıyısında inşa ediyor. Moskova ve Ankara ayrıca Karadeniz kıyısındaki Sinop'ta başka bir nükleer santral inşası için müzakere ediyor.

Türkiye Enerji Bakanı Fatih Dönmez 30 Ocak’ta, Akkuyu nükleer santralinin ilk reaktörünün yıl sonundan önce devreye alınmasının planlandığını söyledi.

Akkuyu'nun Türkiye'nin enerji tüketiminin yaklaşık %10'unu karşılayacağı varsayılmaktadır.

Rosatom’a karşı yaptırım baskısı

Ocak ayı başlarında Ukrayna hükümeti, AB'yi Kiev'in Varşova tarafından desteklendiği Rosatom'a karşı yaptırımlar uygulamaya ikna etme çabalarını hızlandırdığını duyurdu. Ancak şu anda görüşülen Rusya Federasyonu'na yönelik onuncu yaptırım paketinde, Bulgaristan ve Macaristan'ın karşı çıkması nedeniyle Rosatom'a yönelik herhangi bir kısıtlama bulunmuyor.