Erdoğan, Rusya'ya karşı Ukrayna kartını oynuyor
HABERRUS - Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy'nin, Rus ordusunun Ukrayna sınırı boyunca konuşlanmasının gölgesinde gerçekleştirdiği Türkiye ziyareti Rusya'da geniş yankı buldu.
Rus basını, Ukrayna Cumhurbaşkanı'nın Recep Tayyip Erdoğan'dan tam destek aldığı yorumlarında bulunuyor.
Uzmanlar, Erdoğan'ın görüşme sonrası açıklamalarında Rusya'nın adını ağzına almamaya özen gösterdiğini ancak Ukrayna'ya dönük olası askeri haraketlerde Ukrayna'nın yanında yer alacağının sinyallerini verdiği görüşünde.
Rus Nezavisimaya Gazeta, konuya ilişkin haberinde, Erdoğan-Zelenskiy görüşmesinde tüm ağırlığın Erdoğan'da olduğununun net bir şekilde görüldüğünün altını çizerek, Erdoğan'ın aynı Putin'e olduğu gibi Ukrayna Cumhurbaşkanı'na da 'Dostum' diye hitap ettğinin altını çiziyor.
Erdoğan'ın "Mevcut krizin, Ukrayna'nın toprak bütünlüğü ilkelerine ve uluslararası hukuka dayalı barışçıl diplomatik yollarla çözülebileceğine inanıyoruz" açıklamalarına yer veriyor.
Erdoğan, Kırım'ın Rusya'ya bağlanmasını tanımadığının bir kez daha vurgulamasıyla, Ukrayna'nın toprak bütünlüğü konusunda Ankara'nın Kiev'in yanında olduğunu açıkça belirtti.
Türkiye, Ağustos ayında yapılması planlanan Kırım Platformu zirvesine katılacak. Bu, Zelensky'nin inisiyatifiyle Kırım'ın Ukrayna'ya dönüşünü savunan gayri resmi bir ülkeler kulübü. Kırım Platformu'nu prensipte onaylayan ülke sayısı daha fazla olsa da şimdiye kadar sadece ABD zirveye katılmaya hazır olduğunu açıkladı.
Erdoğan konuşmasında “Kırım Tatarları” ifadesinden defalarca bahsetti. Türkiye, Ukrayna topraklarına taşınan bu etnik grubun temsilcileri için konut inşaatı projelerine katılmaya hazır olduğunu yineledi.
Son zamanlarda Ukrayna Cumhurbaşkanı'nın, yarımadanın dönüşünde müttefik olarak Kırım Tatarlarına karşı çok temkinli davrandığı unutulmamalıdır.
Ukrayna Milli Güvenlik ve Savunma Konseyi tarafından Mart ayında kabul edilen Kırım'ın işgalden arındırılması Stratejisinde bile onlar için herhangi bir özerklikten söz edilmedi.
Türkiye'den Ukrayna'nın NATO'ya kabulü için lobi yapma sözü
Görüşmede dikat çeken bir diğer ayrıntı ise iki ülkenin Dışişleri Bakanlıkları ve Savunma bakanlıkları çizgisinde ikili koordinasyonunu güçlendirme toplantılarının yapılması mutabakatı.
Uzun zamandır aktif olarak gelişen Ukrayna-Türkiye askeri işbirliğinin "üçüncü ülkelere" yönelik olmadığını vurguladı. Ancak, Ukrayna’nın NATO’ya kabulü için Türkiye'nin lobi yapma sözü Kremlin tarafından kesinlikle iyi karşılanmayacaktır.
Moskova Devlet Üniversitesi Yakın ve Orta Doğu Tarih Bölümünden Doç. Pavel Shlykov, Nezavisimaya Gazeta'ya verdiği demecinde Türkiye'nin mantığı açısından olaya bakıldığında attığı bu tür adımların pek de beklenmeyen adımlar olmadığı yorumunda bulunuyor.
'Erdoğan'ın açıklamaları, ne şekilde yorumlarsanız yorumlayın, iki ülke arasında son dönemde ortaya çıkan yakın işbirliği çizgisini devam ettiriyor. Zelensky için Türkiye ziyareti iki yıl içinde üçüncü oldu. Erdoğan Şubat ayında Kiev'e geldi ve Ukrayna özel servisleri Erdoğan için bir hediye yaptı. Türk liderin kişisel düşmanı olan vaiz Fethullah Gülen'in iki destekçisi Ukrayna'dan Türkiye'ye sürüldü. Ukrayna medyası, iki liderin toplantısının Gülen'in Ukrayna topraklarında bulunan taraftarlarının kaderini tartışmadan geçmediğini öne sürdü. Ukrayna dışında, Türkiye'nin özel servisleri bu hassas konuda sadece Azerbaycan ile böyle yakın bir işbirliği kurmuştu.'
Rus uzman, şimdiye kadar gerçekten bu şekilde işlemeyen Kırım Platformu, aslında Türkiye ile Ukrayna'yı birleştiren tek siyasi organizasyon olduğunu, iki ülkenin, 2000'li yılların başından beri, serbest ticaret bölgesi oluşturulması konusunda hiçbir şekilde anlaşamamışlardır ve şu ana kadar ilerleme kaydedilemediğini hatırlatıyor ve Ukrayna Cumhurbaşkanlığı tarafından Ankara'da yapılan görüşmenin ardından yayımlanan tebliğin, yalnızca bu anlaşmayı engelleyen tartışmalı konuların denetimini yapmaya hazır olduğunu ifade ediyor.
'Kiev ile Ankara arasındaki temaslar hâlâ diplomatik Rus-Türk "büyük oyununun" bir parçası niteliğinde' yorumunu yapan Rus tarihçi, Zelenskiy ile müzakerelerin öncesinde Putin ile Erdoğan arasında bir telefon görüşmesi yapılması önemli olduğunu vurguluyor.
Kremlin basın servisine göre, Putin Erdoğan görüşmesinde Libya, Suriye, Dağlık Karabağ, Ukrayna'daki durumun yanı sıra iki ülke arasındaki ilişkilerde son zamanlarda ortaya çıkan iki yeni konu ele alındı. “İstanbul Kanalı'nın Türkiye tarafından yapılmasına ilişkin planlarla bağlantılı olarak Rus tarafı, Montrö Sözleşmesi hükümlerine uygun olarak bölgesel istikrar ve güvenliğin sağlanması için Karadeniz Boğazlarının mevcut rejiminin korunmasının önemini vurguladı.
Yapımına bu yaz başlaması planlanan Erdoğan'ın "İstanbul" kanalı, Montrö Konvansiyonunun getirdiği kısıtlamaları aşarak NATO gemilerinin Karadeniz'e girmesini sağlayacak.
Tesadüfen, Erdoğan'ın kanalla ilgili açıklamalarının hemen ardından, Rus basını salgın nedeniyle 12 Nisan'dan Türkiye'ye hava yolculuğunu bir ay süreyle kısıtlama planlarını sızdırdı.
Bu planlar hayata geçirilirse, koronavirüs kısıtlamalarından zaten kötü etkilenen Türk turizm sektörü ağır darbe alacaktır.
Erdoğan'ın Zelenski ile müzakereler sonrasında yaptığı açıklamalarla baskıdan korkmadığını göstermeyi amaçlıyor.
Erdoğan'ın bu davranışlarının boş bir kabadayılık mı yoksa gerçekten Rusya'ya karşı birer tehdit mi olduğu yakın gelecekte daha da netleşecektir.