Kazakistan’daki Protestolar: Tokayev, Nazarbayev’in görevine son verdi
HABERRUS - Kazakistan’da tansiyon düşmüyor: Halk resmi binaları ele geçirdi, protestocuların talepleri sonrası Tokayev, kurucu lider Nazarbayev'in görevine son verdi.
Ülke genelinde OHAL ilan edildi.
Akaryakıt fiyatlarına yapılan zamlar üzerine başlayan protestolar başkente ulaştı, Hükümet görevden alındı, OHAL ilan edildi ancak göstericiler protestolarına devam ediyor.
Tokayev Nazarbayev’i görevden aldı
Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev 5 Ocak 2022’de ulusa sesleniş konuşması yaptı. Tokayev, Nur Sultan Nazarbayev’in görevine son verildiğini bugünden itibaren Kazakistan Güvenlik Konseyi başkanı olarak kendisinin göreve başladığını duyurdu.
Ülkenin kurucu başkanı Nazarbayev, başkanlıktan ayrıldıktan sonra bu görevi yürütüyordu.
Nazarbayev heykelini yıktılar
Taldıkorgan şehrinde protestocuların eski devet başkanı Nursultan Nazarbayev'in heykelini devirerek parçaladılar. Protestocular, Tokayev'den Nazarbayev'in görevden alınmasını istiyordu. Akşam saatlerinde heykeli yıkma girişiminin görüntüleri sosyal medyada yer almıştı. Rus basını yıkılmış heykelin görüntülerini yayınladı.
Moskovsky Komsomolets: Nazarbayev’in emekliye sevk edildi
Rus Moskovski Komsomolets, Kazakistan'da yaşananları bu manşetle yorumladığı haberinde Nazarbayev’in emekliye sevk edildiğini belirtti.
BDT işlerinden sorumlu Devlet Duma komitesi başkan yardımcısı Konstantin Zatulin'in görüşlerini manşete taşıyan gazete, Rusya'nın gerekirse Kazakistan'a destek yollayabileceği yorumları için, "Elbette Kazakistan yardım için Rusya'ya taleple gelirse, şüphesiz bu yardımı alacaktır. Ancak durumun bugün o kadar kritik bir düzeye ulaştığını sanmıyorum. Ayrıca Kazak yetkililerin askeri yardım için bize başvuracaklarına inanmıyorum" dedi. Zatulin, protestoların kendiliğinden olmadığına inandığını belirterek, "Büyük olasılıkla planlı olarak önceden hazırlanmıştı. Benzin fiyatlarına yapılan zam sadece bir bahaneydi. Büyük olasılıkla olanlar, Kazak yönetici sınıfı içinde belirli bir hesaplaşmanın sonucuydu. Birileri konumundan veya mevcut iktidar yapısından memnun değildi. Bu yüzden, varoşlardan gelen, milliyetçi sloganlarla kışkırtılan gençleri kullandı. Ayrıca son kararlar, Nazarbayev ile Tokayev arasındaki ilişkide her şeyin younda olmadığını gösteriyor" diye konuştu. Zatulin, Kazakistan'da, Ukrayna benzeri bir "Maydan ayaklanması" olacağına inanmadığını belirterek, "Orada darbe olmayacak, yönetici seçkinler sınıfında değişiklikler olacak" dedi.
Göstericiler, Nazarbayev’in dokunulmazlığının kaldırılmasını istiyor
Ülkede protestolar hükümetin istifasına rağmen devam ederken, göstericiler, kurucu Cumhurbaşkanı Nazarbayev’in dokunulmazlığının kaldırılmasını talep ediyor.
Ülkenin en büyük şehri Almata (Almatı), başkent Nursultan, Aktau, Aktöbe, Atırau, Oral, Kökşetav, Karagandı, Şımkent, Janaözen, Semey, Kızılyar, Pavlodar, Beyneu’da binlerce kişi sokaklara döküldü. Büyüyen protestoların ardından, Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, hükumeti görevden aldı. Başkent Nursultan, Almata, Mangıstav ve Aktav bölgelerinde OHAL ilan edildi. Göstericiler Almata Belediyesi binasını ele geçirdi, kentte bulunan eski cumhurbaşkanı sarayı ve savcılık binası ateşe verildi.
Ajanslardan ve sivil toplum temsilcilerinden elde edilen bilgilere göre, Almata polisinden yapılan açıklamada, gösteriler sırasında 120 aracın ateşe verildiği, yaklaşık 500 kişinin yaralandığını bildirildi.
Cumhurbaşkanı Tokayev ise, ülkenin çeşitli yerlerinde meydana gelen çatışmalar sonucunda kolluk kuvvetleri görevlilerinin öldürüldüğünü, bu nedenle yetkililerin bundan böyle ihlalcilere karşı mümkün olduğunca sert davranacağını vurguladı.
Kremlin: "Kazak dostlarımızın iç sorunlarını bağımsız olarak çözebileceklerine inanıyoruz"
Kremlin'den Kazakistan'da hükümetin istifasıyla sonuçlanan protestolara ilişkin açıklama geldi.
Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov, "Kazakistan makamlarının ülkedeki durumla bağımsız olarak başa çıkabildiklerini, asıl meselenin dış güçlerin müdahalesinden kaçınmak olduğunu" söyledi. Peskov, Kazak yetkililerinin yardım için Rusya'ya talepte bulunup bulunmadığı sorusuna yanıt verirken, "Kazak dostlarımızın iç sorunlarını bağımsız olarak çözebileceklerine inanıyoruz" dedi.
Tokayev’in bu yöndeki adımlarının, durumu istikrara kavuşturmayı, yasal taleplerde bulunan protestocuların mevcut sorunlarını derhal çözmeyi amaçladığı kaydedildi.
Öte yandan Rusya Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, “Rusya’nın stratejik ortaklık ve ittifak ilişkileri, kardeşlik ve insani ilişkileri ile bağlantılı olduğu ülkedeki durumun mümkün olan en kısa sürede normalleşmesini umuyoruz.” sözüne yer verildi.
Türkiye: ‘‘Dost Kazakistan’ın istikrarına önem atfediyoruz’’
Kazakistan’da hükumetin istifasıyla sonuçlanan protesto gösterilerine ilişkin Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığından yazılı açıklama yayımlandı. Açıklamada, “Kazakistan’da 2-3 Ocak 2022 tarihlerinde başlayan ve bu sabah hükumetin istifasıyla sonuçlanan protesto eylemlerini yakından takip ediyoruz. Dost Kazakistan’ın istikrarına önem atfediyoruz.” ifadelerine yer verildi.