ABD ve Avrupa, Ukrayna ile Kritik Görüşmeler için Berlin'de Buluşuyor
HABERRUS - ABD Başkanı Trump'ın özel temsilcisi Steve Witkoff'in, Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelensky ile başlıca Avrupalı liderleri bir araya getirmek üzere 14 Aralık Cumartesi günü Berlin'e gideceği bildirildi.
The Wall Street Journal gazetesinin haberine göre bu toplantı, Beyaz Saray'ın yıl sonundan önce bir ateşkes anlaşması sağlama çabalarında "belirleyici öneme sahip" olarak nitelendiriliyor.
Zirvede Kimler Var?
Toplantıya, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İngiltere Başbakanı Keir Starmer ve Almanya Şansölyesi Friedrich Merz'in katılması bekleniyor. Avrupalı liderlerin başlangıçta bugün Paris'te Trump ile şahsen görüşmeyi planladıkları, ancak basına yansıyan "gergin" bir telefon görüşmesinin ardından bu buluşmanın ertelendiği veya iptal edildiği öğrenildi.
Trump'tan "Büyük İlerleme" Mesajı
ABD Başkanı Donald Trump, Rusya-Ukrayna çatışmasının çözümünde ilerleme kaydedildiğini açıkladı. Gazetecilerin, Donbas'ta önerilen askerden arındırılmış bir serbest ekonomi bölgesinin nasıl işleyebileceğine dair sorusuna yanıt veren Trump, "Bu çok karmaşık bir durum, ama bu fikir işe yarayacak. Ve pek çok kişi bunun işe yaramasını istiyor. Şu anda istediğim tek şey, ayda 25 bin kişinin ölümünü durdurmak" ifadelerini kullandı. Trump, "Tanıdığımız ülkelerle -Rusya ve Ukrayna ile- anlaşmanın en kolay olacağını düşünmüştüm. Ama burada bile büyük ilerleme kaydedildi" diye ekledi.
ABD'den Güvenlik Garantisi Sinyali
Beyaz Saray kaynakları, Trump yönetiminin, Kongre tarafından onaylanacak ve yasal bağlayıcılığı olan, NATO'nun 5. Maddesi temelinde Ukrayna'ya bir güvenlik garantisi sağlamaya hazır olduğunu belirtiyor. Politolog Georgiy Bovt, bu tür bir garantinin Kiev'i toprak tavizleri vermeye itebileceğini, ancak 5. Madde'nin otomatik olarak askeri müdahale anlamına gelmediğini, üye ülkelerin danışma yapmakla yükümlü olduğunu vurguladı.
Ana Müzakere Konuları ve Zorluklar
Görüşmelerin merkezinde, mevcut barış planının ayrıntıları ve özellikle Donbas'ın geleceği yer alıyor:
Donbas'ta Askerden Arındırılmış Bölge: Hem Ukrayna'nın güncellenmiş planında hem de Trump'ın açıklamalarında yer alan bu fikir, Rusya tarafından da kabul edilebilir bulunuyor. Ancak Rusya Devlet Başkanlığı Yardımcısı Yuri Uşakov, böyle bir bölgede ne Rus ne de Ukraynalı askerlerin olacağını, ancak kontrolün Rusya Ulusal Muhafızları (Rosgvardiya) ve Rus İçişleri Bakanlığı'na ait olacağını ifade etti. Bu durum, Kiev ile Moskova arasında önemli bir anlaşmazlık noktası oluşturuyor.
Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin Çekilmesi: Rus tarafı, ateşkesin ön koşulu olarak Ukrayna birliklerinin Donbas'ın tamamından çekilmesinde ısrarcı. Uzmanlar, Kiev'in bu konudaki direncinin müzakerelerin önündeki en büyük engellerden biri olduğunu belirtiyor.
"Tam Vizyon" ve Toprak Bütünlüğü: Axios haber sitesinin kaynaklarına göre, son görüşmeler Ukrayna tarafına "savaş sonrasına dair ilk kez tam bir vizyon" sundu. Buna göre, Ukrayna topraklarının %80'inden fazlası üzerindeki egemenliğini koruyacak, tarihinin en büyük güvenlik garantilerini alacak ve önemli bir ekonomik kalkınma paketi sağlanacak.
Uzlaşma Zor, Zaman Dar
Bovt, taraflar arasındaki pozisyonların hala önemli farklılıklar gösterdiğini ve müzakerelerin "yeterince yapışkan" ilerlediğini söylüyor. Zelensky'nin yeni topraklarda referandum önerisi Moskova tarafından reddedilirken, güvenlik garantilerinin ve askerden arındırılmış bölgenin kesin koşulları henüz netleşmiş değil. Witkoff ve damadı Jared Kushner'in Avrupa'ya gönderilmesi, Trump'ın onları etkili arabulucular olarak gördüğünü gösteriyor, ancak nihai yasal düzenlemelerin Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılması gerekecek.
Berlin'deki bu kritik buluşma, tarafların gerçekten kalıcı bir ateşkese ve barış görüşmelerine ne kadar yakın olduğunu test edecek. Ancak Donbas'ın kontrol mekanizması, Ukrayna birliklerinin çekilmesi ve güvenlik garantilerinin detayları gibi derin anlaşmazlıklar, yıl sonundan önce somut bir anlaşmaya varılmasını belirsiz hale getiriyor.