Zelensky, Trump İle Görüşecek
KİEV/WASHINGTON – Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, ABD Başkanı Donald Trump ile 28 Aralık'ta Florida'da bir araya geleceğini duyurdu.
Zelenskiy, "Yeni yıldan önce çok şey çözülebilir" ifadelerini kullanırken, görüşmede barış müzakerelerinin en zorlu maddelerinin ele alınacağı belirtiliyor.
Zelenskiy'nin, Trump'ın Florida'daki Mar-a-Lago malikanesini ziyaret edeceği öğrenildi. Kaynaklara göre, dün de Trump'ın özel temsilcisi Steve Witkoff ve damadı Jared Kushner ile telefon görüşmesi yapan Zelenskiy'in, müzakerelerde tıkanan noktalara dair "yeni fikirleri" olduğu iddia ediliyor.
Axios haber sitesinin, bir Amerikalı yetkiliye dayandırdığı habere göre ise Rusya, toprak tavizlerine ilişkin bir referandum yapılabilmesi için geçici bir ateşkese razı oldu. Yetkili, Ukrayna'nın 60 günlük bir ateşkes istediğini, ancak Rusya'nın daha kısa bir süre üzerinde durabileceğini belirtti. Rus tarafı bu iddiayı henüz yorumlamadı.
Kyiv Post gazetesinin kaynaklarına göre, görüşmede ele alınacak "en zorlu konular" şunlar:
- Güvenlik Garantileri: Ukrayna'ya verilecek, NATO'nun 5. Maddesi (toplu savunma) benzeri güvenceler.
- Toprak Kontrolü: Özellikle Donbas bölgesinin nihai statüsü.
- Rusya'nın Yasal Yükümlülükleri: Anlaşmanın yürütülmesini garanti altına alacak uluslararası hukuki mekanizmalar.
Tarafların Pozisyonları ve Sinyaller
Ukrayna ve ABD: Axios'un aynı haberi, güvenlik garantileri de dahil olmak üzere anlaşmanın büyük bölümünün ABD ve Ukrayna arasında mutabakata varıldığını iddia etti. ABD'nin, NATO'nun 5. Maddesi temelinde hazırlanan güvenlik garantisi metnini Senato'ya onay için göndermeye hazır olduğu belirtildi.
Rusya: *Kommersant* gazetesinin, Putin'in iş dünyasıyla yaptığı kapalı bir toplantıya dayandırdığı habere göre ise Rusya, Donbas'ın tamamının kontrolünü şart koşmaya devam ediyor. Putin'in, "Kramatorsk-Konstantinovka-Slavyansk üçgeninin aidiyeti tartışılmaz" dediği aktarıldı. Ayrıca Putin, Zaporijya Nükleer Santrali'nin (ZNPP) Ukrayna katılımı olmadan ABD ile ortak yönetimini ve ABD'nin santralde kripto para madenciliği (mining) ile ilgilendiğini öne sürdü. Putin, Amerikalıların "Avrupalılarla yapılan görüşmeler sonucu bazı önerilerinden vazgeçtiğini" ve bunun bir "zayıflık" olduğunu söyledi.
Politik analist Georgiy Bovt, Business FM'ye yaptığı değerlendirmede, Zelenskiy'in "anlaşmanın %90'ında uzlaşıldı" açıklamasını eleştirdi: "Bu tipik Amerikan pazarlık tarzıdır; beklentileri yükseltirler. Bir araba %90 hazır olsa bile sürülemez. Ya %100 hazırdır ya da hiç hazır değildir."
Bovt, referandum için ateşkes olasılığına ise şüpheyle yaklaştı: "Bu, '12 Sandalye' filmindeki gibi: 'Sabah sandalyeler, akşam para verebilir misiniz?' 'Olur, ama önce parayı verin.' Yani önce bazı şartlar, mesela Donbas'tan çekilme, sonra ateşkes olabilir."
Analiste göre, Zelenskiy'in "yeni fikirleri" muhtemelen Donbas statüsü ve güvenlik garantilerine yönelik yeni formüller içeriyor. Florida'daki kişisel buluşmanın ise resmi bir Beyaz Saray ziyaretinden daha samimi ve esnek bir ortam sağlayabileceği, Zelenskiy'in bu ortamdan yararlanmayı planladığı düşünülüyor.
Sonuç olarak 28 Aralık'taki görüşme, Ukrayna savaşında kritik bir diplomatik an olabilir. Taraflar, en zorlu konularda bir atılım arayışında. Ancak, Donbas'ın kontrolü, ZNPP'nin yönetimi ve güvenlik garantilerinin somutluğu gibi derin anlaşmazlıklar sürerken, görüşmenin somut ve kalıcı bir ateşkesle sonuçlanıp sonuçlanmayacağı belirsizliğini koruyor. Rusya'nın, Kommersant aracılığıyla verdiği "sertlik" sinyalleri de müzakerelerin önündeki engelleri hatırlatıyor.