Rusya, İnternet Kullanıcıları İçin Tek Tip Kimlik Uygulamasını Tartışıyor
MOSKOVA – Rusya Dijital Gelişim, İletişim ve Kitle İletişim Bakanlığı (Minsifri), tüm dijital platformlar için tek tip bir internet kullanıcı kimliği (ID) uygulaması getirmeyi planlıyor. Yetkililere göre bu sistem, internet istatistiklerinin daha doğru ölçülmesini sağlayacak. Ancak güvenlik uzmanları, sistemin gizlilik riski oluşturabileceği ve vatandaşların çevrimiçi aktivitelerinin merkezi bir şekilde izlenmesinin önünü açabileceği konusunda endişelerini dile getiriyor.
Plan Nedir?
Bakanlığın önerisine göre, sistem bir kullanıcının farklı cihazlar ve platformlarda (örneğin sosyal medya, çevrimiçi film platformları, haber siteleri) tek bir kimlikle tanınmasını sağlayacak. Bu kimliğin temelini, kişinin cep telefonu numarası oluşturacak.
Minsifri'den yapılan açıklamada, toplanan verilerin "anonimleştirileceği" ve kimliği belirli bir kişiyle eşleştirmenin mümkün olmayacağı vurgulanıyor. İnternet sitelerinin, kullanıcı verilerini merkezi bir ölçüm şirketi olan Mediascope'a iletmeden önce şifreleyeceği belirtiliyor.
Neden Talep Ediliyor?
Bakanlık yetkilileri, mevcut sistemin kullanıcı sayısını abarttığını savunuyor. Bir kişi akıllı telefonu, tableti ve bilgisayarıyla aynı siteyi ziyaret ettiğinde, bu üç farklı "kullanıcı" olarak kaydedilebiliyor. Tek tip bir kimlikle, bir kişinin tüm cihazları ve platformlarındaki etkinliği tek bir kimlik altında toplanarak, reklamverenler ve içerik sağlayıcılar için daha gerçekçi bir izleyici ölçümü sağlanması hedefleniyor.
Sistem, ilk aşamada çevrimiçi film platformları ve sosyal ağlar için devreye girecek.
Güvenlik Uzmanlarından Endişe Dolu Yorumlar
Bakanlığın anonimlik garantilerine rağmen, bilgi güvenliği uzmanları projeye şüpheyle yaklaşıyor. Uzmanlar, Rusya'da cep telefonu numaralarının pasaport bilgilerine sıkı sıkıya bağlı olduğunu ve bunun kimliğin anonim kalmasını neredeyse imkansız kıldığını belirtiyor.
RTM Group'un Teknik Departman Direktörü ve siber güvenlik uzmanı Fyodor Muzalevski, "Bu, devlet portalı 'Gosuslugi'de kullanılana benzer, tek tip bir kimlik ve doğrulama sistemine işaret ediyor" diyor ve ekliyor: "Devletin elinde, hangi insanların hangi hizmetleri kullandığına dair çok kapsamlı bir istatistik birikecek. Bu, anonimliğin otomatik olarak ortadan kalktığı anlamına gelir. Anonim ve kimliği belirsiz olduğuna dair tüm güvencelerin gerçeği yansıtmadığını düşünüyorum."
Muzalevski ayrıca, böyle bir sistemin kolluk kuvvetlerine, "aşırılık yanlısı içerik" veya yasa dışı reklam paylaşımı gibi suçları araştırmada büyük kolaylık sağlayacağını da sözlerine ekledi.
Çin Modeli ile Benzerlik
Uzmanlar, önerilen sistemin Çin'deki uygulamalarla benzerlik gösterdiğine dikkat çekiyor. Çin'de WeChat ve Alipay gibi süper uygulamalar, kullanıcıların hem günlük iletişim hem de resmi işlemler için kullandığı birer dijital kimlik haline geldi. Bu uygulamalar aracılığıyla devlet, vatandaşların çevrimiçi etkinliklerini kapsamlı bir şekilde izleyebiliyor.
Süreç ve Sonraki Adımlar
Proje, 25 Kasım 2025'te kamuoyu görüşüne sunuldu ve tartışma süreci sona erdi. Şu anda çevrimiçi film platformları ve diğer ilgili işletmelerle görüşmeler devam ediyor.
Eğer öneri onaylanırsa, yeni düzenlemenin 1 Eylül 2026 tarihinde yürürlüğe girmesi bekleniyor.
Özetle, Rusya'nın tek tip internet kimliği planı, dijital ekonomi ve güvenlik ile bireysel gizlilik hakları arasındaki dengeyi yeniden tanımlayabilecek önemli bir adım olarak görülüyor. Sistemin nihai şekli ve uygulaması, önümüzdeki dönemde yakından takip edilecek.