Zelensky, ABD ile Müzakere Edilen 20 Maddelik Barış Planını Açıkladı
KİEV – Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelensky, ABD ile müzakere edilen ve savaşı sona erdirmeyi amaçlayan kapsamlı bir barış planının 20 maddelik taslağını kamuoyuyla paylaştı.
Plan, güvenlik düzenlemelerinden toprak statüsüne, ekonomik kalkınmadan siyasi süreçlere kadar geniş bir çerçeveyi içeriyor.
Zelensky, planın Ukrayna'nın egemenliği ve uzun vadeli güvenliğini garanti altına alması gerektiğini vurguladı.
Planın Öne Çıkan Maddeleri
Paylaşılan belgeye göre barış planı taslağı şu ana başlıkları içeriyor:
1. Güvenlik ve Egemenlik
- Ukrayna'nın egemenliğinin uluslararası alanda teyit edilmesi.
- Rusya ile bir saldırmazlık paktı imzalanması ve temas hattının uluslararası mekanizmalarla izlenmesi.
- Barış döneminde Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin 800 bin personele çıkarılması.
- ABD, NATO ve AB tarafından Ukrayna'ya, NATO'nun 5. Maddesi'ne (toplu savunma) benzer güçlü güvenlik garantileri verilmesi. Bu garantiler, Rusya'nın yeni bir saldırısı durumunda askeri müdahale ve yaptırımların otomatik olarak devreye girmesini öngörüyor.
- Rusya'nın, Avrupa ve Ukrayna'ya yönelik saldırmazlık politikasını kendi ulusal mevzuatına dahil etmesi.
2. Toprak ve Bölgesel Statü
- Toprak sorununun çözülmesi. Önerilen seçenekler arasında Rusya'nın Dnipro, Mikolayiv, Sumı ve Harkov bölgelerinden çekilmesi yer alıyor. Donetsk, Lugansk, Zaporijya ve Herson için ise mevcut cephe hatlarının korunması öneriliyor.
- Anlaşma sağlanamayan bölgeler için özel bir statü (serbest ekonomik bölge) oluşturulması ve bunun referanduma götürülmesi gündemde.
- Ukrayna'nın Dnipro Nehri ve Karadeniz'i ticari amaçlarla serbestçe kullanabilmesi ve Kınburn Kıstağı'nın askerden arındırılması.
3. Ekonomik ve Siyasi İyileşme
- Ukrayna'nın belirli bir takvimle Avrupa Birliği'ne tam üyelik sürecinin başlatılması.
- Ukrayna'nın yeniden inşası için toplam 800 milyar dolarlık çoklu bir fon oluşturulması.
- Ukrayna ile ABD arasında bir serbest ticaret anlaşması sürecinin hızlandırılması.
4. Diğer Kritik Konular
- Ukrayna'nın nükleersiz statüsünün korunması ve Zaporijya Nükleer Santrali için ortak bir yönetim modeli belirlenmesi.
- Tüm savaş esirlerinin "herkes herkese" formülüyle değişimi ve sivillerin, çocukların geri dönüşü.
- Anlaşma imzalandıktan sonra Ukrayna'da en kısa sürede seçimlerin yapılması.
- Tüm tarafların anlaşmasının ardından tam ölçekli ateşkesin derhal yürürlüğe girmesi.
Rusya'dan İlk Tepki ve Süreç
Planın açıklanmasının ardından Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ABD Başkanı Donald Trump arasında şu an için planlanmış bir telefon görüşmesi olmadığını bildirdi. Ancak Peskov, Rus tarafının Washington ile mevcut iletişim kanalları üzerinden temasları sürdüreceğini ifade etti.
Öte yandan, Rusya Devlet Başkanı'nın özel temsilcisi Kirill Dmitriev'in, Ukrayna konusunda Miami'de gerçekleşen görüşmelere ilişkin detaylı bir raporu Putin'e sunduğu belirtildi. Moskova yönetiminin, bu rapor doğrultusunda bundan sonraki adımlarını ve stratejisini belirleyeceği aktarılıyor. Peskov, Ukrayna krizinin çözümüne ilişkin Rusya'nın temel ilkelerinin (Ukrayna'nın tarafsızlığı, Donbas'ın statüsü, Kırım'ın Rusya'ya bağlılığı gibi) Amerikan tarafınca zaten bilindiğini de hatırlattı.
Yetkililer, müzakerelerin teknik düzeyde devam ettiğini ve plan üzerindeki çalışmaların sürdüğünü açıkladı. Taslak metin, taraflar arasında önemli bir başlangıç noktası olarak değerlendirilirken, özellikle toprak ve güvenlik garantileri konularında zorlu müzakerelerin öngörüldüğü ifade ediliyor.
