Güney Kafkaslar'daki diğer gelişmeler
Türkiye-Ermenistan-Azerbaycan ilişkileri ile ilgili gelişmeler bir yana, Kafkaslar'da başka önemli gelişmeler de yaşanıyor.
Bunlar daha çok geçen ağustosta patlak veren Gürcü-Rus mini-savaşının sonuçlarından doğan gelişmeler elbette. Malum, savaş sonrası Abhazya ve Güney Osetya, Gürcistan'dan tamamen ve resmen ayrılıp Rusya tarafından da tanınan bağımsız cumhuriyetler olmuşlardı.
Abhazya ve Güney Osetya, bu ayrılmadan sonra Rusya ile ilişkilerini her yönde kararlı bir şekilde geliştirip çeşitlendiriyorlar. Ekonomik, diplomatik yönlere ek olarak bu cumhuriyetler ile Rusya Federasyonu arasındaki güvenlik ilişkileri de gittikçe güçleniyor, kurumsallaşıyor kısacası.
Nitekim, bunun bir sonucu olarak bugün Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev ile Ahbazya Devlet Başkanı Sergey Bagapş ve Güney Osetya Devlet Başkanı Eduard Kokoti, aylardır hazırlıkları yapılan önemli bir sınır güvenliği işbirliği anlaşmasına imza koyacaklar ve böylece iki bağımsız cumhuriyetin sınırları Rusya'nın garantisi altına girmiş olacak.
Bu, şüphesiz gerçekten çok önemli bir anlaşma; zira bu anlaşma sonrasında Gürcistan'ın herhangi bir şekilde bu cumhuriyetlere saldırması artık imkânsız hale gelecek; çünkü artık karşısında resmen Rus silahlı kuvvetlerini bulacak. Bunun sonucu da zaten bugünden belli. Kısacası Gürcistan, tanımasa da bundan böyle bugün imzalanacak anlaşmayı muhakkak dikkate almak zorunda kalacak.
Esasen, bu anlaşmanın da ötesinde Rusya, zaten çoktandır Abhazya'da ve Güney Osetya'da kara kuvvetlerinin konuşlanacakları birtakım üsler kurmaya da başlamış bulunuyor. Bunu da Rus Kara Kuvvetleri Komutanı General Vladimir Boldyrev, 20 Mart günü açıklamıştı zaten. Boldyrev, bu üslerin 4. ve 7. askerî üsler olacaklarını, bunları bu yıl sonlarına doğru taktik tatbikatlara ev sahipliği yapacak seviyeye ulaştıracaklarını ifade etmişti o zaman.
Bu kara üslerine ek olarak Rusya'nın Abhazya'nın Gudaua yakınlarındaki Bombara hava üssünde bir süredir çeşitli tiplerde savaş uçağı konuşlandırdığı da söyleniyor. Bunu, haber ajansları ve Gürcü yetkililer de teyit etmiş bulunuyorlar.
Dört kilometre kadar piste ve gerekli diğer altyapı ve donanıma sahip söz konusu Bombara üssü Güney Kafkaslar'ın en büyük ve en önemli hava üssü sayılır. Uzun pistinin deniz sahiline 100 metre kadar yakın olması, savaş uçaklarının çok alçaktan havalanmalarını sağlıyor ve böylece kalkışların ilk safhalarında radarlar tarafından tespit edilmelerini de adeta imkânsız kılıyor. Bu sebeplerden dolayı Bombara, son derece stratejik bir üs. Hemen hatırlatalım; geçen yılki savaş sırasında Gürcistan'ın batısına intikal eden Rus hava indirme birlikleri bu üsse inmişlerdi.
Diğer yandan, deniz gücü bakımından da Rusya, Abhazya'da çok önemli imkânlar elde etmeye başlamış bulunuyor. Bunların başında şüphesiz Abhazya'nın Karadeniz'deki Oçamçıra Limanı geliyor. Rusya, bu limanı genişletip geliştirerek önemli bir deniz üssü haline getirmeyi planlıyor. Esasen, Abhazya Devlet Başkanı Bagapş da geçen ocakta bu konuda Rusya ile bir ilke anlaşmasına vardıklarını, üs inşasının bu yıl içinde başlayacağını açıklamıştı.
Oçamçıra, Soğuk Savaş döneminde NATO ve Türkiye'nin dikkatle izledikleri bir stratejik deniz üssüydü. Sovyetler'in yıkılıp dağılmasından sonra bir süre önemini kaybettiyse de geçen yılki Rus-Gürcü Savaşı'ndan sonra en azından bölge Karadeniz ve Güney Kafkaslar bakımından yine stratejik önem kazanmaya başladı. Hatırlanacağı üzere, bu savaşta Rus Karadeniz Filosu'na bağlı savaş gemileri bu limana demir atmış, Rus deniz piyadeleri buradan Gürcistan'a doğru harekete geçmişlerdi.
Bugün Güney Kafkasya ile ilgilenen bütün güçler, bugün burada fazla ayrıntıya girmeden anlattığım son gelişmeleri yakından izliyorlar. Biz de bugün bunlardan bir nebze olsun geri kalmayalım dedik velhasıl.