Gürcistan başlattı; Rusya kışkırttı...

| Fikret Ertan

Rus-Gürcü savaşının üzerinden bir yılı aşkın bir süre geçti. Savaşın silahlı bölümü ateşkesle sona ermekle birlikte taraflar diplomatik alanda hâlâ başka bir savaş veriyorlar.

Bu savaşın amacının da dünya kamuoyunu etkilemek, savaşın sebep ve sonuçlarından karşı tarafın sorumlu olduğuna inandırmak, böylece bir bakıma da aklanmak olarak olduğu söylenebilir.

Taraflar bu çerçevede özellikle savaşı kimin başlattığı, böylece kimin esasta kan dökülmesinden sorumlu olduğu konusunda kamuoyunu yanlarına çekebilmek için çok çaba gösteriyorlar.

Bu arada bu savaş konusunda başka hiçbir savaşa bu kadar ilgi göstermeyen AB de bir şekilde müdahil olmuş bulunuyor. Bu da AB'nin tarihinde ilk defa bir savaş konusunda bağımsız bir araştırma-soruşturma misyonu kurup, bunu devreye sokmasıyla tezahür etmiş bulunuyor.

2 Aralık 2008 günü kurulmasına karar verilen bu misyon tam adıyla 'Gürcistan İhtilafı Hakkında Bağımsız Gerçekleri Tespit Misyonu (IIFFMCG). Başkanı İsviçreli Kafkaslar uzmanı ve diplomat Bayan Heidi Tagliavini olan Misyon, 6 değerli üyenin yer aldığı bir Tavsiye Kurulu, 6 askeri, 6 milletlerarası hukuk, 3 tarih ve 5 siyasi bilimci uzmandan meydana geliyor.

Yaklaşık 9 aydır ihtilafı inceleyen, araştıran, tarafları dinleyen, ihtilaf bölgesi ve ihtilafla ilgili kişilerle, resmi yetkililerle görüşen Misyon, raporunu bu hafta çarşamba günü kamuoyuna açıklamış bulunuyor.

Açıklanır açıklanmaz temin ettiğim raporun tamamı 1.096 sayfadan müteşekkil. Ancak bunun 450 sayfası, Misyon üyelerinim tarihi, hukuki, insani ve siyasi değerlendirme ile tahlillerini, 600 sayfası da ilgili tarafların Misyon'a sunduğu belge ve raporları ihtiva ediyor. Raporun en önemli kısmı ya da esası ise sadece 46 sayfa.

İşte bu 46 sayfada, ihtilaf herkesin anlayacağı biçimde ele alınıyor, ihtilafın tarihi, siyasi arka planı anlatılıyor ve itilafın sebebi ve sonuçları irdeleniyor ve hepsinden önemli olarak savaşı kimin başlattığı sorusu cevaplanıyor.

Buna göre savaş Gürcü kuvvetleri tarafından Güney Osetya'nın başkenti Tşinvali'ye 7/8 Ağustos gecesi aniden açılan top ve füze ateşiyle başlatılmış bulunuluyor. Bu husus raporda birçok paragrafta açıkça belirtiliyor, vurgulanıyor. Mesela, 2., 3., 14. ve 19. paragraflar. Bunlarda savaşın Tşivali'ye 7/8 Ağustos günü açılan ağır topçu ateşiyle başladığı resmen belirtiliyor.

Rapor, savaşın başlangıcı ile ilgili bu tespiti yaparken diğer yandan da 'savaşı Gürcü kuvvetler başlatmakla birlikte savaşın zeminini de Rusya'nın hazırladığına, savaş öncesi kışkırtmalarda bulunduğuna da dikkat çekiyor. Kısacası, rapor özde 'Savaşı Gürcü kuvvetler başlattı; ama Rusya da bunu kışkırttı' diyor.

Bu tespit başkaları açısından yeni bir tespit olabilir; ama benim açımdan şüphesiz değil; zira ben geçen yıl daha savaş devam ederken yazdığım 'Saakaşvili'nin Hesap Hatası' yazımda (10.08.08) şöyle demiştim: ''...Biz savaşın sebebini Gürcistan Devlet Başkanı Saakaşvili'nin yaptığı vahim hesap hatasıyla açıklamayı tercih ediyoruz. Bu da şöyle: Güney Osetyalı askeri çevrelerin bir süredir Gürcü mevzilerin ve köylerini top atışına tuttuğunu, bununla Gürcistan'ı karşılık vermeye kışkırttığını biliyoruz. Nitekim son günlerde Osetler bu konuda ileri gittiler de. Ancak, bu aşamada, Saakaşvili, bu kışkırtmalara kapılarak ya da kendisini tutamayarak ordusuna bunlara karşılık vermeleri emrini verdi... Esasen, Rusya, Tşinvali'ye ağır bombardıman yapılmasaydı ya da askerleri ölmeseydi harekete geçemezdi; çünkü gerekçesi olamazdı. Bu gerekçeyi de Rusya'ya Saakaşvili sunmuş bulunuyor.''

Benim bir sene önce yaptığım tespit bugün AB Misyonu raporunun da esası, özü olarak ortada duruyor. Son verirken, akılda kalması amacıyla ihtilafın sebebini bir kere daha tekrar edelim: Savaşı Gürcü taraf başlattı; ama Rusya da bunu kışkırttı.'

Rapor dolayısıyla söylenecekler şimdilik bu kadar...