Bu anlaşmaların arasında ulaştırma alanı ile ilgili olanlar oldukça önemli bir yer tutuyor. Haberlere göre, bu alanda çeşitli hükümetler arası anlaşmalar var. Bunlar, hava, deniz, karayolu ve demiryollarında işbirliğini öngörüyor. Bu arada bu doğrultuda Abhaz hava sahasının sorumluluğunun Rusya tarafından üstlenilmesi de gündemde bulunuyor.

Bu anlaşmalara ek olarak askerî alanda da çok önemli bir üs anlaşmasına da varılmış bulunuluyor... Dün imzalanan bu kapsamlı anlaşma 49 yıl süreli; mutabakat halinde otomatik olarak 15 yıl daha uzatılabiliyor. Anlaşma, kurulacak ortak üssün ve bunlara mücavir alanların kullanım esasları, üslerde görev yapacak askerî personel ve ailelerin uyacakları kurallar ve diğer konuları kapsıyor.

Bu üs Abhazya'da konuşlu Rus kara kuvvetlerinin birleşik üssü olarak planlanıyor. Sonuçta, bu üs Abhaz topraklarında bulunan çeşitli Rus karar kuvvetleri birimleri için tek ve ortak üs olacak. Abhaz Savunma Bakan Yardımcısı Garri Kupalba'nın dün telefonla başkent Suhum'dan haber ajanslarına yaptığı açıklamaya göre, bu üs Abhaz topraklarındaki diğer askerî noktaları tek bir üste birleştirecek, Rus iç istihbarat servisi FSB'nin sınır muhafızları birlikleri de dahil 3.000 kadar Rus askerî personelini bünyesinde barındıracak ve yakında inşasına başlanacak.

Esasen 2008 Ağustos ayında meydana gelen Rus-Gürcü Savaşı'ndan sonra Rus birlikleri Abhazya'da bulunuyorlar. Bazıları geri çekilen, bugünkü mevcudu 3.000 kadar olduğu tahmin edilen ve kalıcı oldukları belli olan bu Rus kuvveti işte dün imzalanan anlaşmayla daimi bir üsse kavuşmuş olacaklar.

Rusya, Abhazya'da söz konusu kara üssüne ilaveten başka üsler de kurmaya çoktandır hazırlanıyor. Nitekim bu çerçevede Abhazya'nın Gudaua yakınlarındaki Bombara hava üssü bir süredir zikrediliyor, burada çeşitli tiplerde Rus savaş uçaklarının konuşlandığı da söyleniyor.

Dört kilometre kadar piste ve gerekli diğer altyapı ve donanıma sahip söz konusu Bombara üssü Güney Kafkasların en büyük ve en önemli hava üssü sayılır. Uzun pistinin deniz sahiline 100 metre kadar yakın olması savaş uçaklarının çok alçaktan havalanmalarını sağlıyor ve böylece kalkışların ilk safhalarında radarlar tarafından tespit edilmelerini de adeta imkânsız kılıyor. Bu sebeplerden dolayı Bombara son derece stratejik bir üs. Hemen hatırlatalım, son savaş sırasında Gürcistan'ın batısına intikal eden Rus hava indirme birlikleri bu üsse inmişlerdi.

Diğer yandan, deniz gücü bakımından da Rusya Abhazya'da çok önemli imkânlar elde etmeye başlamış bulunuyor. Bunların başında şüphesiz Abhazya'nın Karadeniz'deki Oçamçıra Limanı geliyor. Rusya bu limanı genişletip geliştirerek önemli bir deniz üssü haline getirmeyi planlıyor. Esasen, Abhazya Devlet Başkanı Bagapş da 2009 Ocak ayında bu konuda Rusya ile bir ilke anlaşmasına vardıklarını, üs inşasının uygun zamanda başlayacağını açıklamıştı.

Oçamçıra, Soğuk Savaş döneminde NATO ve Türkiye'nin dikkatle izledikleri bir stratejik deniz üssüydü. Sovyetlerin yıkılıp dağılmasından sonra bir süre önemini kaybettiyse de son Rus-Gürcü Savaşı'ndan sonra en azından bölge Karadeniz ve Güney Kafkaslar bakımından yine stratejik önem kazanmaya başladı. Hatırlanacağı üzere, bu savaşta Rus Karadeniz Filosu'na bağlı savaş gemileri bu limana demir atmış, Rus deniz piyadeleri buradan Gürcistan'a doğru harekete geçmişlerdi.

Sonuçta, Rusya, kara, hava ve deniz üsleriyle Abhazya'da bölgenin stratejik dengeleri bakımından son derece önemli avantajlar elde etmeye başlamış bulunuyor. Bölgenin önemli ülkesi Türkiye de bu gelişmeleri iyi ve yakından izlemek, Abhazya'ya bundan sonra daha çok önem vermek zorunda. Bu birçok bakımlardan uygun ve yerinde bir davranış olacaktır; zira gelişmeleri dikkate almamanın da uzun vadede bir bedeli vardır elbette...